Ο Αλκαθόος

Ο Πέλοπας και η Ιπποδαμία, οι γονείς του Αλκαθόου.

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Μεγαρέα, ο Αλκαθόος, γιος του Πέλοπα και της Ιπποδαμίας, ήρθε από την Ήλιδα, καθώς έτσι αναφέρει η Μεγαρική παράδοση.

Είναι όμως, μακράν (ο Αλκαθόος), η πιο εντυπωσιακή προσωπικότητα μεταξύ των πρώτων βασιλέων των Μεγάρων.  Έφτασε στα Μέγαρα, σε μια δραματική στιγμή,  ως περιπλανώμενος  που αναζητούσε ένα νέο τόπο κατοίκησης. Υπήρξε τότε μεγάλος πόνος και αγανάκτηση όπου είχαν εγκατασταθεί πάνω από τη γη της Μεγαρίδας, λόγω των καταστροφών που έκανε ένα τρομερό λιοντάρι απ’ το βουνό Κιθαιρώνα. Το θηρίο είχε σκοτώσει ήδη το μικρό γιό του βασιλιά. (Ο Μεγαρεύς, ο μύθος λέει, πως είχε δύο γιους απ’ τους οποίους ο μεγαλύτερος, ο Τίμαλκος, σκοτώθηκε από τον Θησέα, στις Αφίδνες, όταν μαζί με τους Διόσκουρους εισέβαλαν στην Αττική. Έτσι ο Μεγαρεύς υποσχέθηκε το θρόνο του και το χέρι της κόρης του Ευαίχμης, σε όποιον εκδικηθεί το θάνατο του μικρότερου γιου του Έφιππου, τον οποίο είχε κατασπαράξει το λιοντάρι του Κιθαιρώνα). Κατά ακολουθία, ο Μεγαρέας σαν ανταμοιβή προσέφερε, σε όποιον που θα μπορούσε να σκοτώσει το λιοντάρι, το βασίλειο του και πως θα τον παντρέψει με τη κόρη του. Ο Αλκαθόος με τη βοήθεια του Απόλλωνα και της Άρτεμης, σκότωσε το λιοντάρι και έφερε πίσω τη γλώσσα του, ως απόδειξη της ηρωικής πράξης του. Έτσι έγινε δικαιωματικά ο διάδοχος στη βασιλεία του Μεγαρέα. Όμως, υπήρξε μεγάλη η ατυχία που καταδίωκε τον Αλκαθόο.  ο Αλκαθόος με την γυναίκα του την Ευαίχμη, έκαναν πέντε παιδιά: τον  Ἰσχέπολις, τον Καλλίπολις, την Ιφινόη, την Περίβοια που είχε παντρευτεί τον Τελάμωνα και είχαν γεννήσει τον γνωστό ήρωα Αίαντα, και την Αὐτομέδουσα. Η Ιφινόη πέθανε νεαρή, Ο Ισχίπολις, ο μεγαλύτερος  γιος του, βρήκε το θάνατο κατά τη διάρκεια του Καλυδώνιου κυνηγιού στην Αιτωλία. Και όταν ο νεώτερος γιος του, ο Καλλίπολις έσπευσε να μεταφέρει τη θλιβερή είδηση στον πατέρα του, τον βρήκε να προσφέρει θυσία στον Απόλλωνα, και νομίζοντας ότι είναι ακατάλληλη μια τέτοια στιγμή για να προσφέρουν θυσίες, αυτός σκόρπισε το ξύλα από το βωμό. Ο Αλκαθόος νομίζοντας ότι πρόκειται για πράξη εκ προθέσεως ιεροσυλία, σκότωσε το γιο του με ένα κομμάτι ξύλο.

Ο Αλκαθόος βέβαια είναι εκείνος που κόσμησε τη Μεγαρίδα με πολλά οικοδομικά έργα. Έφτιαξε τα τείχη της πόλεως, τους ναούς του Αγραίου Απόλλωνα και της Αργοτέρας Άρτεμης, ενώ θα πρέπει να είναι εκείνος που συνένωσε τους δυο- τρεις οικισμούς όπου ήταν απλωμένοι στα πόδια των λόφων  –Αλκαθόους και Καρίας- ,ώστε έκανε την μητρόπολη της Μεγαρίδας. ΚΑΙ ΠΟΥ ΠΙΘΑΝΟΝ ΝΑ ΜΗΝ ΟΝΟΜΑΖΟΤΑΝ ΤΟΤΕ ‘’ΜΕΓΑΡΑ’’…

Ακόμη έφτιαξε ταφικά μνημεία για να τιμήσει τον Ισχίπολις, τον Τιμόλαο, την Πύργο, την Ιφινόη κ.α.

Πολλοί βέβαια ιστορικοί, αρχαίοι και σύγχρονοι ,αμφιβάλουν για την αυτή μυθική Μεγαρική παράδοση. Πιστεύοντας ότι ο Μεγαρέας δεν βασίλεψε ποτέ στα Μέγαρα κι ότι ο Αλκαθόος ελευθέρωσε τη Μεγαρίδα απ’ την υποτέλεια, της Μινωικής κατοχής και βοήθησε την ανάκαμψη των Μεγάρων αμέσως μετά τον θάνατο του Νίσου. Μάλιστα συνεχίζουν ακόμη πάρα πέρα και τοποθετούν τους ‘’πελοπίδες’’  να βασιλεύουν στη περιοχή έως την κάθοδο των Δωριέων. Αλλά και η επιρροή τους παρέμεινε σε όλη την ιστορική διάρκεια της Μεγαίδας π.χ. Λατρεία στον Απόλλωνα και την Άρτεμη, τα Αλκάθεια αγωνίσματα και άλλα πολλά που συνόδευσαν τους Μεγαρείς έως την πρώιμη Βυζαντινή εποχή.  

 Ο Παυσανίας στα Αττικά, εδάφιο 41 και στίχος 6, αναφέρει:  ‘’Στην πραγματικότητα όμως ο Αλκάθοος έφτασε από την Ήλιδα στα Μέγαρα αμέσως μετά από το θάνατο του Νίσου και την καταστροφή της πόλης . Ο Μεγαρεύς ποτέ δεν βασίλεψε στα Μέγαρα και ο Αλκάθοος πρώτα θυσίασε στον Απόλλωνα και στον Ποσειδώνα, στους Προδρομεις Θεούς, και μετά έχτισε τα τείχη της πόλης εξαρχής, γιατί τα παλιά είχαν ξεθεμελιωθεί από τούς κρήτες.’’   

Βιβλιγραφία:

Smith, William (1867). Λεξικό της ελληνικής και ρωμαϊκής βιογραφίας και της μυθολογίας .  Βοστώνη: Little, Brown and Company . 

Παυσανίας , "Αττικά’’. 42. § 1, 4, 43. § 4

Βιβλιοθήκη ii. 4. § 11, iii. 12. § 7

Παυσανίας ‘’Αττικά’’. 41. § 4

Παυσανίας , ‘’Αττικά’’ . 41. § 5

Παυσανίας ‘’Αττικά’’. 42. § 1

E. L. Highbarger, ‘’Chapters in the history and civilization of ancient Megara’’ σελ. 122

Οβίδιος , Μεταμορφώσεις VIII. 15, & c.

Βιργίλιος , CIR. 105

Ησίοδος , Θεογονία 751

 Παυσανίας , ‘’Αττικά’’ . 42. § 7

Ίσθμια, VIII 159