Μεσημβρία και Ναύλοχος. Αποικίες Μεγαρέων στη Μαύρη Θάλασσα.

Πλοίο της εποχής των πρώτων ελληνικών αποικιών. Πηγή εικόνας: http://www.kolivas.de/archives/117051

Η Μεσημβρία και η Ναύλοχος βρίσκονται στη δυτική ακτή της Μαύρης Θάλασσας –Εύξινος Πόντος- στις νότιες πλαγιές των βουνών του Αίμου και ήταν δύο παλαιές Μεγαρικές αποικίες (Στράβων Γεωγραφικά. VI, 1. :‘’…καὶ Ναύλοχος, Με σημβριανῶν πολίχνιον· εἶτα τὸ Αἷμον ὄρος μέχρι τῆς δεῦρο θαλάττης διῆκον· εἶτα Μεσημβρία Μεγαρέων ἄποικος, πρότερον δὲ Μενεβρία, οἷον Μένα πόλις, τοῦ κτίσαντος… )

Η Μεσημβρία και η Ναύλοχος ήταν δωρικές αποικίες του Ευξείνου Πόντου.

Η (άγνωστη σε πολλούς αποικία των Μεγαρέων) Ναύλοχος (Αρχ. επίθ. ναύλοχος -παραμονή πλοίου- αραξοβόλι), ήταν ένα φυσικό λιμάνι όπου κατά τον 8ο αιώνα π.Χ. εγκαταστάθηκαν εκεί Μεγαρείς άποικοι. Την εποχή του αποικισμού των Μεγαρέων, η περιοχή της Ναύλοχου ήταν έρημη, ακατοίκητη. Η Ναύλοχος έγινε με τους Μεγαρείς, κύριος εμπορικός λιμένας ώστε εξυπηρετούσε ακόμη και την αρχαία Φιλιππούπολη. Αργότερα ονομάστηκε Ηλιούπολις από τους Ρωμαίους (αιτία του μεγαλοπρεπούς ναού του Δία). Στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, λόγω του φρουρίου της, λεγόταν ‘’Kozjak’’. Ενώ σήμερα είναι μια παραθαλάσσια όμορφη πόλη και ένα υπέροχο καλοκαιρινό θέρετρο στη Βουλγαρία με την ονομασία ‘’Obzor’’ .

Οι Μεγαρείς κατόπιν -τον 7ο με 6ο π.Χ. αιώνα- κατέλαβαν (τριάντα περίπου χιλιόμετρα νότια της Ναυλόχου) το νησί ‘’Μενεβρία’’, διώχνοντας τα θρακικά φύλλα του Μένα (ιδρυτή της πρώην Μενεβρίας) και δημιούργησαν την δωρική Μεσημβρία. Η αρχαία Μεσημβρία ήταν ένα βραχώδες νησί πολύ κοντά στα δυτικά παράλια του Εύξεινου Πόντου. Σήμερα έπαψε να είναι νησί και ενώνεται πλέον από μια λωρίδα γης με τη στεριά καθώς αποτελεί την χερσόνησο και μέρος της Βουλγαρικής πόλης Νεσέμπαρ . Τα αρχαιολογικά ερείπια της Μεσημβρίας χρονολογούνται κυρίως από την ελληνιστική περίοδο και περιλαμβάνουν την ακρόπολη, ναό του Απόλλωνα, την αρχαία αγορά και θεμέλια θρακικών τοίχων.  

Η σημερινή λέξη ‘’Νεσέμπαρ’’,  βουλγαρικό  όνομα της σύγχρονης πόλης, αποτελεί γλωσσική εξέλιξη της αρχαίας λέξης ‘’Μεσημβρία’’  και χρονολογείται μόλις από τον 11ο αιώνα.
Έτσι οι Μεγαρείς δημιούργησαν δύο από τις πρώτες αποικίες τους, πρώτη ήταν εκείνη της στεριάς, η Ναύλοχο με το λιμάνι και νότια στο βραχώδες νησί, την πόλη Μεσημβρία.



Πηγές:
Στράβων, VII, παρ. 319
Ανωνύμου, Περίπλους του Ευξείνου, παρ. 14
Ηροδότου Ιστορίαι, 6.33
Πλίνιος. ίν. 11. s. 18.
Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Εύξεινος Πόντος.