Τα Μέγαρα. Η πανάρχαια Μεγαρική γη της Αττικής. : Eπιγραφές των Μεγάρων από το αρχαίο Γυμνάσιο.

Δευτέρα 29 Οκτωβρίου 2012

Eπιγραφές των Μεγάρων από το αρχαίο Γυμνάσιο.

Η πόλις των Μεγάρων από σχεδιάγραμμα των περιηγητών το 1676.

’’…Στο αρχαίο γυμνάσιο κοντά στις πύλες των λεγόμενων Νυμφάδων [...] και εκεί υπάρχει ιερό των Ειλειθυιών θεών…’’ (Παυσ. Α΄ 44, 2)

Ο Παυσανίας με την περιήγησή του στην πόλη των Μεγάρων, τον 2^ο αιώνα μ.Χ., πιθανόν να μην βρέθηκε στο αρχαίο γυμνάσιο. Διότι δεν κάνει καμία αναφορά στα αγάλματα που βρίσκονταν εκεί είτε τα βάθρα, με τις επιγραφές (που μπορεί για κάποιους λόγους να είχαν καταστραφεί τα αγάλματα στην εποχή του), και που είδαν οι περιηγητές Spon Jacob και Wheller George, 1500 χρόνια αργότερα.

Καθώς ο Γάλλος γιατρός/αρχαιολόγος και περιηγητής Spon Jacob, και ο Άγγλος Wheller George βοτανολόγος, που έφτασαν στα Μέγαρα το 1676 μ.Χ., κάνουν μια λεπτομερή αναφορά σ’ένα ιερό και αρχαίες επιγραφές καθώς ήταν σε μαρμάρινες βάσεις αγαλμάτων (πιθανολογούν μάλιστα, από τα ευρήματα, ότι εκεί ήταν το αρχαίο γυμνάσιο), και ήταν αριστερά της πύλης των Νυμφάδων. Την πύλη που οδηγούσε στο επίνειο των Μεγάρων, τη Νισαία.

Γράφει ο Spon Jacob: ‘’Είδαμε το σημείο που ήταν η βάση του αγάλματος του επιφανούς Μεγαρίτη (*) . Αυτός είναι ο κατάλογος των δημοσίων αγώνων (και μαχών?) που υπήρξε νικητής.

ΟΛΥΜΠΙΑ Ι ΑΘΗΝΑΙΣ

ΕΝ ΠΕΙΣΗ Ι ΕΛΕΥΣΕΙΝΙΑ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ Ι ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ

ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ Ι Γ.

ΠΥΘΙΑ ΕΝ Ι ΗΡΑΚΛΕΙΑ ΕΝ

ΔΕΛΦΟΙΣ Β. Ι ΘΗΒΑΙΣ

ΝΕΜΕΙΑ ΕΝ Ι ΤΡΟΦΩΝΕΙΑ

ΑΡΓΕΙ Γ. Ι ΕΝ ΛΕΒΑΔΕΙΑ

Ι Β.

ΙΣΘΜΙΑ Β. Ι ΕΛΕΥΘΕΡΕΙΑ

ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ Ι ΕΝ ΠΛΑΤΕΙΑΙΣ

ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ Ι ΤΗΝ ΕΙΣ ΑΡ

ΟΛΥΜΠΙΑ ΕΝ Ι ΓΟΣ ΑΣΠΙΔΑ

ΠΥΘΙΑ ΕΝ Ι ΑΣΚΛΗΠΙΔΕΙΑ

ΜΕΙΛΗΤω Ι ΕΝ ΕΠΙΔΑΥ-

ΠΥΘΙΑ ΕΝ Ι Ρω

ΜΑΓΝΗΣΙΑ Ι ΚΑΠΕΤωΛΙΑ

ΚΟΙΝΑ ΑΣΙΑΣ Ι ΕΝ ΡωΜΗ

ΕΝ ΦΙΛΑΔΕΛ- Ι ΑΘΗΝΑΣ ΠΡΟ

ΦΕΙΑ Ι ΜΑΧΟΥ ΕΝ

ΑΚΤΙΑ ΕΝ ΝΕΙ- Ι ΡωΜΗ Δ.

ΚΟΠΟΛΕΙ Β. Ι ΕΥΣΕΒΕΙΑ ΕΝ

ΠΥΘΙΑ ΕΝ Ι ΠΟΤΙΟΛΟΙΣ

ΣΙΛΗ Β. Ι ΣΕΒΑΣΤΑ ΕΝ

ΠΥΘΕΙΑ ΕΝ Ι ΝΕΑΠΟΛΕΙ

ΠΕΡΓΥ Δ. Ι

ΠΥΘΙΑ ΕΝ Ι

ΘΕΣΣΑΛΟ- Ι

ΝΕΙΚΗ Ι

Οι αθλητικοί αγώνες που αναφέροντε στα αρχαία βάθρα ήταν οι εξής:

Οι Ολυμπιακοί αγώνες στην Πίσα (της Ηλείας, που γινόντουσαν προς τιμή του Δία).

Στους Πανελληνίους της Αθήνας, δύο φορές.

Τα Πύθια στους Δελφούς (προς τιμή του Απόλλωνα).

Στα Νέμεα, τρείς φορές, στο Άργος.

Στα Ίσθμια, δύο φορές.

Στα Παναθήναια.

Στους Ολυμπιακούς της Αθήνας, δυο φορές.

Στα Ελευσίνια, τρεις φορές.

Στα Ηράκλεια, προς τιμή του Ηρακλή, στη Θήβα.

Στα Τροφώνεια, δυο φορές.

Την εις Άργον ασπίδα.

Στα Πύθια στη Μίλητο της Ιωνίας.

Στα Ελευθέρια, Πλαταιές.

Στα Πύθια της Μαγνησίας.

Στους κοινούς αγώνες της Ασίας στη Φιλαδέλφεια.

Στα Άκτια, στη Νικόπολη, προς τιμή του Απόλλωνα.

Στα Πύθια, δυο φορές, στη Σιδόνα.

Στα Πύθια, τέσσερις φορές, στη Πέργη.

Στα Πύθια της Θεσσαλονίκης.

Στα Ασκληπίδεια στην Επίδαυρο προς τιμή του Ασκληπιού.

Στα Καπιτώλεια της Ρώμης.

Στους αγώνες της Προμάχους Αθηνάς στη Ρώμη, τέσσερις φορές.

Στα Ευσέβεια (αγωνίσματα) στο Πουζόλ.

Στους αγώνες της Νάπολις, προς τιμή των Αυτοκρατόρων.’’
(Voyage D’ Italie de Dalmatie de Greece et du levant fait, 1675-1676, Lyon, 1678. Τόμος δεύτερος σελ. 402-403.)

Και αναφέρει ο Wheller George: ‘’στα τείχη που είναι στην πλευρά προς τη θάλασσα και αριστερά της Πύλης, υπάρχει η βάση ενός μικρού τετράγωνου κτιρίου. Ανάμεσα σε δυο μεγάλες πέτρες ήταν η είσοδο του κτίσματος. Και φαίνεται ότι ήταν βάσεις αγαλμάτων από τα σημεία που υπήρξαν στερεωμένα τα πόδια και στη μια πλευρά τους είναι χαραγμένοι κατάλογοι που είχαν πρωτεύσει οι αναπαριστώμενοι… Λίγο πιο πέρα βρίσκεται μια μεγάλη πέτρα, δώδεκα πόδια, στο μήκος με επιγραφή προς τιμή ενός Γυμνασιάρχου και ενός Γραμματέα από την Βουλή και τον Δήμο.

ΚΑΙΟ ΔΗΜΟΣ

…ΑΝ ΚΑΛΛΙΝΕΙΚΟΥ

…ΝΑΣΙΑΡΧΟΥΝΤΑ ΤΩ ΔΩΔΕΚΑ

Ν ΚΑΙ ΕΚΑΤΟΣΤΟΝ ΕΤΟΣ ΕΚ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ

Η ΒΟΥΛΗ ΚΑΙ Ο ΔΗΜΟΣ

…ΚΑΛΛΙΝΕΙΚΟΝ ΝΟΜΙΑΔΑ

ΓΡΑΜΜΑΤΕΥΣΑΝΤΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑΡ

ΧΗΣΑΝΤΑ ΕΚ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ

Η ΒΟΥΛΗ ΚΑΙ Ο ΔΗΜΟΣ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΡΑΞΙΟΝΑΣ

Πάνω στην αυτή πέτρα βρίσκεται και άλλη επιγραφή για τον γιό του που είχε το ίδιο αξίωμα, και μια ακόμη με το διάταγμα της Βουλής και του Δήμου , προς τιμή του Δημητρίου, γιου του Πραξίονα. Πιστεύω πως οι ανδριάντες τούτων των ανδρών ήταν τοποθετημένες πάνω στη μεγάλη πέτρα με τις επιγραφές.’’ (A Journey into Greece. London 1678. Τόμος Vi, σελ΄. 431-436.)

Σημείωση:

(*) Από την αναφορά του Wheller George που ήταν μαζί στην περιήγηση των Μεγάρων με τον Spon Jacob, συμπαιρένουμαι καθώς γίνεται φανερό ότι το άγαλμα που βρισκόταν πάνω από το βάθρο με τον κατάλογο των αγωνισμάτων δεν ήταν ο ανδριάντας ενός Μεγαρέα αθλητή, αλλά πολύ πιθανόν να ήταν ένα σύμπλεγμα κάποιου αγάλματος προς τιμή όλων των Μεγαριτών αθλητών που είχαν διαπρέψει στα αρχαία αυτά αγωνίσματα.