Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2014

ΠΥΡΓΟΣ ΚΥΝΟΣΟΥΡΑΣ (ΚΑΡΥΔΙ)




Ο ιστορικός μελετητής N.G.L Hammond, στην μελέτη/ εργασία του: ‘’ The main road from Beotia to the Peloponnese through the northern Megarid’’.  Γράφει με θαυμασμό για την φυσική και την ιστορική σημασία του πανάρχαιου δρόμου της ΒΑ Μεγαρίδος και είναι ο πρώτος που αναπτύσσει το όνομα ‘’Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΩΝ ΠΥΡΓΩΝ’’ για το συγκεκριμένο κομμάτι του δρόμου, Αιγόσθενα ( Όρος Πατέρας) – Παλαιόπυργος (Γεράνεια Όρη).




Για τους περισσότερους σήμερα, είναι άγνωστος ο πανάρχαιος δρόμος που έμελε να συμβάλει με τη παρουσία του σε πολλά μεγάλα ιστορικά γεγονότα της νότιας Ελλάδας, ώστε προσέφερε συνεχώς τις οδικές υπηρεσίες του απ’ τα προϊστορικά χρόνια μέχρι και τις πρώτες δεκαετίες του 19 αιώνα μ.Χ.
Τούτος λοιπόν, θα τολμούσα να γράψω, καλός γνώστης της Ελληνικής ιστορίας, ασχολήθηκε μελετώντας καιρό, επί του πανάρχαιου και κύριου δρόμου ‘’το δρόμο των πύργων’’ στη Μεγαρίδα. Φέρνοντας στο φως ξεχασμένα ιστορικά στοιχεία καθώς μάλιστα τεκμηριώνει πολλές από τις απόψεις/μαρτυρίες του Μελέτη Μπεναρδή που υπάρχουν στο βιβλίο του: ‘’ΜΕΓΑΡΕΙΣ & ΔΕΡΒΕΝΟΧΩΡΙΤΑΙ- ΨΗΓΜΑΤΑ ΜΕΓΑΡΙΚΩΝ (Β’), Αθήνα 1936.




Ο Nikolas Hammond Από την κορυφή του Καρυδίου  (Πατέρας) ως τον Παλιόπυργο (Γεράνεια) ανακαλύπτει και καταγράφει αναλυτικά έξη αρχαίους πύργους του 5ου και 4ου π.Χ. αμυντικού συστήματος, στον αρχαίο δρόμο της Ανατολικής Μεγαρίδος που τον ονομάζει ‘’ο δρόμος των πύργων’’, για τον λόγο που σε μικρή απόσταση υπάρχουν έξη πύργοι.




Ο πύργος της Κυνόσουρας είναι ο πρώτος πύργος και παρουσιάζει την χαρακτηριστική μορφή των αρχαίων Μεγαρικών πύργων.  
Οι αρχαίοι πύργοι, αυτά τα χαρακτηριστικά μνημεία που βρίσκονται στον ιστορικό δρόμο, ήταν μικρά οχυρά κτήρια που σκοπό είχαν να προστατέψουν τους πληθυσμούς από κάθε είδος επιβουλή. Οι Μεγαρικοί πύργοι με τους περίκλειστους χώρους άνηκαν και στις δύο ομάδες (στρατιωτικοί, αγροτικοί), και δεν ήταν μεμονωμένα κτίσματα, αλλά κοντά σε αυτούς και σε ακτίνα μέχρι 500μ αναπτύσσονταν οικισμοί.  Στους φραγμένους με ψηλούς μαντρότοιχους, χώρους των πύργων υπήρξαν υδατοδεξαμενές  και χώροι αποθήκευσης αγαθών για την εξυπηρέτηση φρουράς και περιοίκων.











Από αυτό τον οδικό άξονα προσπάθησαν να περάσουν οι πέρσες το 480-479 π.Χ, αλλά και με την συμβολή των Μεγαρέων νικήθηκαν στις Πλαταιές. Χαρακτηριστικό ακόμη είναι το γεγονός που αναφέρει ο Ξενοφών (5,4,16), για τον Σπαρτιάτη βασιλιά Κλεόμβροτο τον χειμώνα του 379 π.Χ. Ο Κλεόμβροτος, επιστρέφοντας απ’ τη Βοιωτία στον Ισθμό δεν ακολούθησε τον κύριο δρόμο αλλά επέλεξε τον δευτερευούσης αξίας παραλιακό δρόμο (στο Κορινθιακό κόλπο), με αποτέλεσμα ο μανιασμένος αέρας να ρίξει πολλά υποζύγια στη θάλασσα και όσοι στρατιώτες κρατούσαν ασπίδες κινδύνευσαν κι αυτοί να γκρεμοτσακιστούν στη Κυνόσουρα. Έτσι, άφησαν τις ασπίδες στο έδαφος γεμίζοντάς τες με πέτρες, κατέβηκαν στα Αιγόσθενα όπου και πέρασαν τη νύχτα, το πρωί ανέβηκαν στη Κυνόσουρα πήραν τις ασπίδες και συνέχισαν για τον Ισθμό. Από εδώ βέβαια πέρασε ο στρατός του Φίλιππου, το 338 π.Χ., όταν νίκησε τους Αθηναίους, Μεγαρείς και τους άλλους, στη μάχη της Χειρωνείας. Το 146 π.Χ. πάλι, που υποδουλώνεται όλη η Ελλάδα στους Ρωμαίους, ο Ρωμαίος στρατηγός Μάτελλος εξόντωσε στη Χαιρώνεια ένα στρατιωτικό τμήμα από 1.000 Αρκάδες, και που μετά την ήττα του στρατού της Αχαϊκής συμπολιτείας στη Σκάρφεια της Λοκρίδας, απ’ τον ίδιο δρόμο προχώρησε για την Πελοπόννησο.
Τούτος ο δρόμος επί τουρκοκρατίας θεωρούταν ο ποιο ασφαλής και επάνω σε αυτό τον δρόμο είχαν αναπτυχθεί τα περισσότερα Δερβενοχώρια των Μεγάρων που η συνεισφορά τους υπήρξε σημαντική στον αγώνα της επανάστασης του 1821.










ΦΡΟΥΡΙΟ ΚΑΙ ΑΚΡΌΠΟΛΗ ΑΙΓΟΣΘΕΝΩΝ


Το φρούριο των Αιγοσθένων βρίσκεται σε ένα χαμηλό λόφο 450μ. από τη θάλασσα και δεσπόζει στον ανατολικό μυχό του Κορινθιακού κόλπου.  Τα μακρά του τείχη διατρέχουν σχεδόν όλο τον λόφο.
Στην κορυφή του λόφου υπάρχει η Ακρόπολη, έκτασης 190χ80μ., που ορίζεται περιμετρικά από περίβολο με πύργους. Η ανατολική πλευρά βρίσκεται σε μεγάλο ύψος και ενισχύεται από τέσσερις πύργους όπου έχει μικρή πυλίδα. Οι πύργοι παρουσιάζουν ισόδομη τοιχοδομία ενώ το τοίχος έχει τραπεζιόσχημη, πολυγωνική  ή και ακανόνιστη.  Στην υστεροβυζαντινή εποχή η Ακρόπολη φιλοξένησε μοναστήρι απ’ το οποίο σώζονται τα ερείπια κελιών καθώς και το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου.  
Το φρούριο κάλυπτε τη κώμη των Μεγάρων ΑΙΓΟΣΘΕΝΑ, που όπως μαρτυρούν τα ανακαλυφθέντα αρχαιολογικά στοιχεία, η ίδια θέση κατοικείτε οργανωμένα από την προϊστορία, την γεωμετρική εποχή έως και την Βυζαντινή.
Στη κώμη μαρτυρείται η λατρεία του ήρωα/θεραπευτή και μάντη Μελάμποδα. Το θεραπευτήριο/ ιερό του οποίου εκτιμάται ότι βρισκόταν κάτω από την Ακρόπολη, στον εντός των μακρών τειχών χώρο. Πάνω από το θεραπευτήριο έχουμε τα θεμέλια της πεντάκλιτης βασιλικής του 5ου αι. μ.Χ. και έως τις ημέρες μας υπάρχει το μικρό Βυζαντινό εκκλησάκι όπου και τα δύο έχουν κτισθεί με αρχαίο οικοδομικό υλικό.        







Στην κορυφή του λόφου υπάρχει η Ακρόπολη, έκτασης 190χ80μ., που ορίζεται περιμετρικά από περίβολο με πύργους. Η ανατολική πλευρά βρίσκεται σε μεγάλο ύψος και ενισχύεται από τέσσερις πύργους όπου έχει μικρή πυλίδα. Οι πύργοι παρουσιάζουν ισόδομη τοιχοδομία ενώ το τοίχος έχει τραπεζιόσχημη, πολυγωνική  ή και ακανόνιστη.










 Στην υστεροβυζαντινή εποχή η Ακρόπολη φιλοξένησε μοναστήρι απ’ το οποίο σώζονται τα ερείπια κελιών καθώς και το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου.  












Το φρούριο κάλυπτε τη κώμη των Μεγάρων ΑΙΓΟΣΘΕΝΑ, που όπως μαρτυρούν τα ανακαλυφθέντα αρχαιολογικά στοιχεία, η ίδια θέση κατοικείτε οργανωμένα από την προϊστορία, την γεωμετρική εποχή έως και την Βυζαντινή. 











Στη κώμη μαρτυρείται η λατρεία του ήρωα/θεραπευτή και μάντη Μελάμποδα. Το θεραπευτήριο/ ιερό του οποίου εκτιμάται ότι βρισκόταν κάτω από την Ακρόπολη, στον εντός των μακρών τειχών χώρο. Πάνω από το θεραπευτήριο έχουμε τα θεμέλια της πεντάκλιτης βασιλικής του 5ου αι. μ.Χ. και έως τις ημέρες μας υπάρχει το μικρό Βυζαντινό εκκλησάκι όπου και τα δύο έχουν κτισθεί με αρχαίο οικοδομικό υλικό.        















Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου 2014

ΤΑ ΥΠΑΙΘΡΙΑ ΙΕΡΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΡΩΝ ΣΤΗ ΡΕΑ - ΚΥΒΕΛΗ

Παρόμοιο αγαλμάτινο σκαλιστό υπαίθριο βωμό για την Κυβέλη συναντούμε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μεγάρων και προέρχεται από ανασκαφές των Παγών.


Στην περιοχή της Μεγαρίδας χώρας έχουν ανακαλυφθεί, σε διάφορα σημεία, υπαίθριοι/αγροτικοί χθόνιοι βωμοί προς τη Ρέα- Κυβέλη.
Η Κυβέλη αρχικώς ήταν Ιώνια (Φρυγική) θεότητα. Και δεν είχε την ίδια λατρευτική ιδιότητα που είχε στην Ελλάδα η Γαία και η Δήμητρα. Διότι στην Ιωνία ήταν η θεά των βουνών, της άγριας φύσης και των δημιουργικών δυνάμεων της γης.
Καθώς στα περισσότερα μνημεία/βωμούς παρουσιάζεται συνοδευόμενη από δυο λιοντάρια, σύμβολο του άγριου χαρακτήρα της θεάς. 
Η Κυβέλη συμβόλιζε επίσης την αύξηση και το μαρασμό της βλάστησης. Η ιδέα της γέννησης και του θανάτου πέρασε στον μύθο της Ρέας, που ως σύζυγος του Κρόνου είχε μεν ανεξάντλητη γονιμότητα, αλλά ήταν δυστυχισμένη, επειδή ο σύζυγος της έτρωγε τα παιδιά που γεννούσε.
Η λατρεία της Κυβέλης διήλθε στην Ελλάδα μέσω των ελληνικών αποικιών της Μικράς Ασίας. Στη Θήβα ο Πίνδαρος είχε ανεγείρει ιερό της Κυβέλης με άγαλμα της θεάς κοντά στο σπίτι του. Στην Μεγαρίδα επίσης λατρεύτηκε διότι έχουν ανακαλυφθεί βωμοί της Ρέας-Κυβέλης στις Παγές (Αλεποχώρι), στο Χάνι και αλλού. Ενώ ένας βωμός της θεότητας είναι στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Μεγάρων από ανασκαφές στη Μεγαρίδα.  Πάλι κατά τον Μεγαρέα Δόκτορα Στέλιο Γκίνη, η παραλία των Μεγάρων ονομάζεται Βαρέα προς τιμή της ΡΕΑΣ που οι αρχαίοι ονόμαζαν πρώτα ‘’ΒΑ’’ (μητέρα) Ρέα, δηλαδή ‘’Βαρέα’’. Στην Αθήνα επίσης υπήρξε ναός, το Μητρώο, στο οποίο φύλαγαν τα αρχεία του κράτους. Οι θρησκευτικές ιδέες όμως των Ελλήνων γύρω από τη γη και τις ιδιότητες της αργότερα συγκεντρώθηκαν στο πρόσωπο της Δήμητρας. Τη Δήμητρα επίσης θεοποίησαν οι Μεγαρείς και την ανέβασαν στον Όλυμπο. 


Σχέδιο προφίλ του αγαλμάτινου βωμού που απεικονίζονται τα σύμβολά της από τους Έλληνες γλύπτες, καθώς την απεικόνιζαν καθιστή σε θρόνο, ανάμεσα σε δύο λιοντάρια να κρατάει το τύμπανο ή το κέρας της αφθονίας. 



                                                       ΡΕΑ - ΚΥΒΕΛΗ -

Στην αρχαία Ιώνια Ελλάδα, η θεά Κυβέλη λατρεύτηκε ως Μητέρα Ορέων ενώ αργότερα στην κλασική Ελλάδα, ως Ρέα(1) όπου ήταν θεά γενικά της άγριας φύσης, των δημιουργικών δυνάμεων της Γης και της γονιμότητας. Ο Πίνδαρος μάλιστα την προσφωνεί ‘’Κυβέλα, μάτερ θεών’’.
Κύρια πατρίδα της λατρείας της ήταν οι Ελληνικές πόλεις των Μικρασιατικών παραλίων (Έφεσος, Σμύρνη. Μίλητο κ.λ.π.) αλλά λατρεύτηκε και στη κυρίως Ελλάδα σαν ‘’μητέρα ανθρώπων τε θεών’’.  Η Ρέα είχε δικούς της Ναούς και υπαίθριους βωμούς-ιερά σαν Κυβέλη κυρίως στη Θήβα, Μέγαρα, Ελευσίνα, Αθήνα, Ολυμπία, Φυγαλεία κ.ά. Λατρεύονταν επίσης στην πόλη Πεσσινούντα στην Άνω Φρυγία κοντά στο Σαγγάριο ποταμό. Εκεί και επί του όρους Δίδυμο υπήρχε ιερός βράχος με το όνομα Άγδος εξ ού και το όνομά της Άγδιστις. Στο ίδιο όρος υπήρχε και το ιερό ‘’άντρο’’ της θεάς, το αρχαιότερο όλων, όπου βρισκόταν αντί ομοιώματός της λατρευτικός λίθος ακατέργαστος (πιθανώς αερόλιθος), ο οποίος το 204 π.Χ. μεταφέρθηκε στη Ρώμη όπως επίσης και ο τάφος του αγαπημένου της εραστή Άττιου. Μεγάλο Ναό έκτισε στη Πεσσινούντα ο Βασιλιάς Μίδας τον οποίο αργότερα στόλισαν και πλούτισαν με αφιερώματα οι βασιλείς της Περγάμου καθώς και οι Ρωμαίοι.
Τούτη η πιθανών παλαιά θεότητα των αρχαίων Ιώνων επηρέασε αρκετά νωρίς τους Δωριείς Μεγαρείς καθώς από τον 8ο αιώνα π.Χ. είχαν αποικήσει στην Μικρά Ασία.  Έτσι σε αρκετές αρχαιολογικές ανασκαφές στη περιοχή των Μεγάρων, ανακαλύπτονται οικιακά αλλά και ‘’αγροτικά’’ υπαίθρια ιερά, αφιερωμένα στην θεότητα της Κυβέλης – Ρέας. 
Επίσης υπήρχε και η ιδική εορτή ΤΑ ΓΑΛΑΞΙΑ   ’’Γαλάξια’’ που τελούνταν όπως γνωρίζουμε και στην Αθήνα κατά το μήνα Ελαφηβολιώνα προς τιμήν της Μεγάλης Μητέρας Ρέας-Κυβέλης(2).
Γαλάξια ονομαζόταν όμως και μια άλλη αρχαία γιορτή προς τιμήν του θεού Απόλλωνα, που πραγματοποιούνταν κατά την 22η μέρα του μήνα Ποσειδεώνα(3), στο Χειμερινό Ηλιοστάσιο.


Σημειώσεις:
(1) Η Ρέα στην ελληνική μυθολογία ήταν μητέρα του θεού Δία και κόρη του Ουρανού και της Γαίας. Η ίδια ήταν Τιτανίδα. Επίσης ήταν γυναίκα και αδελφή του τιτάνα Κρόνου. Δίπλα στον Κρόνο καθόριζε τη ροή των πραγμάτων (Ρέα = αυτή που ρέει), καθόριζε μέσα στο βασίλειο του Κρόνου-Χρόνου την κίνηση και τη διαδοχή. Αργότερα, έγινε η θεά της γονιμότητας και από τα σπλάχνα της βγήκαν οι πρώτοι Ολύμπιοι θεοί, Εστία, Δήμητρα, Ήρα, Άδης, Ποσειδώνας, Δίας. Συμμάχησε με τον μικρότερο γιο της, τον Δία, για την καθαίρεση του Κρόνου, μεθώντας τον οπότε και ο Δίας μπόρεσε να ανοίξει την κοιλιά του και να ελευθερώσει τα αδέρφια του, που ο Κρόνος είχε καταπιεί από φόβο της ίδιας τύχης με τον πατέρα του, Ουρανό.

(2) Γαλάξια: ἑορτὴ Ἀθήνησι μητρὶ θεῶν ἀγομένη ἐν ᾗ ἕψουσι γαλαξίαν. ἔστι δὲ πόλτος κρίθινος ἐν γάλακτι. Ησύχιος, Λεξικόν.

(3) Κυριότερες γιορτές κατά το μήνα Ποσειδεώνα ήταν τα Φαλληφόρια προς τιμήν του Διονύσου, τα Αλώα, τα Πύραια, τα Ποσείδεα, και τα Γαλάξια προς τιμήν του θεού Απόλλωνα κατά το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 22 του μήνα, σε αντίθεση με τα Γαλάξια προς τιμήν της Ρέας-Κυβέλης κατά τον Ελαφηβολιώνα. Ο Ποσειδεών είναι ο έκτος μήνας στο αττικό ημερολόγιο, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στο θεό Ποσειδώνα και αντιστοιχούσε στο χρονικό διάστημα 23 Νοεμβρίου-22 Δεκεμβρίου. Σε άλλες πόλεις της αρχαίας Ελλάδας εκτός από την Αθήνα, θεωρούνταν ο τελευταίος μήνας του χρόνου.
Κάθε 2-3 χρόνια, προστίθετο ένας εμβόλιμος μήνας, ο Ποσειδεών Β', ώστε η πρώτη ημέρα κάθε μήνα να συμπίπτει κατά το δυνατόν με τη Νέα Σελήνη.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Lane, Eugene, (ed) 1996, Cybele, Attis, and Related Cults: Essays in Memory of M.J. Vermaseren, Brill.

Roller, Lynn E. 1994, "Attis on Greek Votive Monuments; Greek God or Phrygian?" Hesperia: The Journal of the American School of Classical Studies at Athens, Vol. 63, No. 2 (Apr. - Jun.), σσ. 245–262

Burkert, Walter, 1982, Greek Religion, Harvard University Press, Cambridge.


Σάββατο 21 Ιουνίου 2014

ΔΑΙΔΑΛΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ (ανατολίζουσα ροδιακή χρυσοχοΐα)

                               Το δαιδαλικό πρόσωπο, σε ανατολίζουσα ροδιακή χρυσοχοΐα, 
                που ανακαλύφθηκε στα Μέγαρα και κοσμεί βιτρίνα ξένου Μουσείου.



Με τον όρο "ανατολίζουσα ροδιακή χρυσοχοΐα" αναφέρονται σε ένα ασυνήθιστα  πλούσιο και ομοιογενές σύνολο κοσμημάτων της ανατολίζουσας περιόδου (περίπου 7ος αι. π.Χ.). Πρόκειται για έργα εξαιρετικής τέχνης και μοναδικής λεπτομέρειας, φτιαγμένα
κυρίως από χρυσό και ήλεκτρο. Περιλαμβάνουν πολλούς τύπους κοσμημάτων, με σημαντικότερους τα διαδήματα, τους ρόδακες καθώς τα κοσμήματα στήθους και κροτάφων. Τα περισσότερα από τούτου του είδους τα κοσμήματα βρέθηκαν στη Ρόδο και σε λίγα νησιά των Κυκλάδων. Ώστε, έτσι, θεωρείται ότι στους τόπους αυτούς βρίσκονταν και τα εργαστήρια κατασκευής τους. Αρκετά συχνά εμφανίζονται κεφαλές ανθρώπων ή ζώων και έντομα σε πλαστική απόδοση (δηλαδή ολόγλυφα και όχι ανάγλυφα) ως εξαρτήματα του κοσμήματος. Ωστόσο, οι περισσότερο διαδεδομένες και ανεπτυγμένες τεχνικές είναι η "συρματερή" και η "κοκκιδωτή", γνωστές ήδη από τα Μινωικά χρόνια.
Η κοκκίδωση πάλι χρησιμοποιεί εξαιρετικά μικρούς κόκκους του πολύτιμου μετάλλου για την κάλυψη επιφανειών. Η δυσκολία της έγκειται στη σταθερή συγκόλληση των  σφαιρικών κόκκων πάνω στην λεία επιφάνεια του μετάλλου, χωρίς αυτοί να λιώσουν εντελώς  ή να παραμορφωθούν.
Ένα ασυνήθιστο κουμπί ή σκουλαρίκι της ανατολίζουσας χρυσοχοΐας με δαιδαλικό 
πρόσωπο ανακαλύφθηκε στα Μέγαρα. Ενώ άλλα παρόμοια κοσμήματα, που ωστόσο δεν σχετίζονται όλα άμεσα με τη βασική ομάδα, βρέθηκαν στην Κρήτη (Ιδαίο Άντρο).


Βιβλιογραφεία:
Williams D., Ogden J., Greek Gold: Jewellery of the Classical World. Catalog of an Exhibition of Greek Gold Jewelry from the Collections of the British Museum and the Hermitage Museum, St. Petersburg – New York 1994
Wolters J., Die Granulation, München 1983
Δεσποίνη Α., Αρχαία χρυσά κοσμήματα, Αθήνα 1995
Higgins R.A., Greek and Roman Jewellery, 2, London 1980

Πληροφορίες κειμένου: http://www2.egeonet.gr/FORMS/filePage.aspx?lemmaId=10631


Τετάρτη 18 Ιουνίου 2014

‘’ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ’’ (Ταυρική): αποικία Μεγαρέων

             O εντυπωσιακός αρχαιολογικός χώρος της Χερσονήσου της Ταυρικής στη Κριμαία


ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ(*)

Μια από τις σημαντικότερες πόλεις του βόρειου Εύξεινου Πόντου, στη περιοχή της Κριμαίας, της οποίας τα ερείπια δεσπόζουν στην είσοδο του λιμανιού της σύγχρονης πόλης της Σεβαστούπολης. Ιδρύθηκε από τους Μεγαρείς κατοίκους της Ηράκλειας του Πόντου  ( καθώς υπήρξε μια από τις πρώτες αποικίες των Μεγαρέων) και αποτελούσε τη μοναδική δωρική αποικία στην περιοχή. 
Πολλές είναι οι γραπτές μαρτυρίες και τα αρχαιολογικά ευρήματα που μαρτυρούν τη μεγαρική καταγωγή των άποικων της Σεβαστούπολης. Στο ΝΔ άκρο της Κριμαίας, στο βαθύ κόλπο της Σεβαστούπολης, όπου σήμερα ναυλοχούν ο στόλος της Ουκρανίας και ο ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας, στο λιμάνι της αρχαίας ‘’Χερσόνησος Ταυρικής’’ (αποικία των Μεγαρέων) όπου ονομάστηκε ‘’Χερσών’’ στα βυζαντινά χρόνια.
Ναι! Οι αρχαίοι Μεγαρείς ήταν πρώτοι που είχαν αποικίσει στα βορειότερα άκρα του ελληνικού και του βυζαντινού κόσμου, την χώρα των Ταύρων και των Σκυθών, των Γότθων, των Αλανών, των Χαζάρων και των Ταταρομογγόλων, τις αργότερα γενοβέζικες αποικίες, τις εβραϊκές κοινότητες και τα αρμενικά κατάλοιπα, τη ‘’Νότια Ρωσία’’ και την ‘’ζεστή Σιβηρία’’ του Τσέχωβ, την ηλιόλουστη και φυσικά τουριστικότερη πλευρά της σύγχρονης Ουκρανίας. 

Οι αρχαίες ελληνικές πόλεις της σημερινής Κριμαίας 

Σημείωση: 
Η τοποθεσία της Ταυρικής Χερσονήσου ( στη χερσόνησο της Κριμαίας) ήταν αυτή που της έδωσε και τα άλλα δύο ονόματα ‘’Κηρρόνησος’’ είτε ‘’Χερσόνασος’’. Ο προσδιορισμός ‘’Ταυρική’’ στο όνομα της πόλης χρησιμοποιούνταν για να καθοριστεί η περιοχή στις πηγές και σε επιγραφικά κείμενα. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος είναι από τους αρχαίους συγγραφέις που αναφέρει ότι η πόλη της Χερσονήσου παλαιότερα αποκαλούνταν ‘’Μεγαρική’’ και ότι αργότερα ονομάστηκε απλά‘’Χερσόνησος’’.


Φωτογραφίες από την ιστοσελίδα: http://attikanet.blogspot.gr/2014_03_01_archive.html

Κυριακή 15 Ιουνίου 2014

ΤΑ ΡΟΔΑ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ


Το ερύγγιο (Eryngium creticum)
όπου στα Μέγαρα ονομάζετε "το ρόδο του Διόνυσου" και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, "της αγάπης το βοτάνι"   

Το δεύτερο είδος των ερύγγιων (Eryngium amethystinum) που φύεται στα Γεράνεια.

Eryngium amethystinum

Eryngium creticum


Τα αρχαία χρόνια στα Μέγαρα, τη Κρήτη και τη Κόρινθο τα ερύγγια αποτελούσαν τη βάση των αφροδισιακών και των περισσότερων "μαγικών" παρασκευασμάτων. Τα δύο κυριότερα είδη των ερύγγιων (αγκαθωτών μπλε θάμνων) βρίσκονται στη περιοχή των Γερανείων και είναι τα εξής: Eryngium creticum και Eryngium amethystinum. Οι αρχαίοι Μεγαρείς τα ονόμαζαν "ΡΟΔΑ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ" και παρέμεινε η ίδια ονομασία που έφθασε ως τις ημέρες μας.
Και, αυτοί οι δύο μπλε πανέμορφοι αγκαθωτοί θάμνοι φύονται στη περιοχή Λιβάδια ή Δημητρίκι στέρνα. Η περιοχή τούτη βρίσκεται στις βορινές πλαγιές των Γερανείων όρων, σένα καταπράσινο περιβάλλον με υπέροχες κλιματολογικές συνθήκες  καθώς το καλοκαίρι το δροσίζει η θαλασσινή αύρα του κόλπου των Αλκυονίδων και του Σαρωνικού ενώ το χειμώνα παρουσιάζει ένα ήπιο κλίμα.
Το ρόδο του Διόνυσου (Eryngium creticum), που όπως προαναφέρθηκε, έτσι το ονόμαζαν οι παλαιοί Μεγαρείς  είναι γνωστό στην υπόλοιπη Ελλάδα ως γαλαζάγκαθο, γαλαζούλα, μοσχάγκαθο αλλά και της αγάπης το βοτάνι. 
Το κρητικό Ερύγγιο, προέρχονται από τη νοτιοανατολική Ευρώπη, Δυτική Ασία και την Αίγυπτο. Συναντάται στα Βαλκάνια και το Αιγαίο. Μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 0,6 μ. και πλάτος μέχρι λίγα μέτρα. Το καλύτερο ενδιαίτημά του είναι άγονες και  βραχώδεις περιοχές, συνήθως σε ξηρά πηλώδη είτε αμμώδη εδάφη. Τα φύλλα του είναι δερματώδη, αρκετά λεπτότερα από άλλα ερύγγια. Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα (έχουν και αρσενικά και θηλυκά όργανα) και γονιμοποιούνται από μέλισσες, μύγες και σκαθάρια.