Ο μάντης Κάλχας

Χάλκινο κάτοπτρο που απεικονίζει τον μάντη Κάλχα 5ος π.Χ. αιων., από την ετρουσκική πόλη Vulci. Σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο του Βατικανού. Η Vulci ήταν γνωστή στον αρχαίο κόσμο για τη βιοτεχνία και τη γεωργία της, ήδη από τον 8ο π.Χ. αιώνα. Τον 6ο αιώνα π.Χ., οι τοπικές βιοτεχνίες, ενισχύονται από την παρουσία ελληνικού εργατικού δυναμικού (πιθανών αποίκων). Έτσι οδηγήθηκε στην παραγωγή των κεραμικών, γλυπτών και χάλκινων αντικείμενων με άριστη ποιότητα κατασκευής, η οποία έφτασε πολύ γρήγορα στις αγορές όλης της Μεσόγειου. Πηγή εικόνας: http://www.maravot.com/Translation_ShortScripts_c.html

 ‘’Τότε  σηκώθηκε o Κάλχας ο Θεστορίδης, ο πιο βαθύτερος από τους προφήτες όλους, αυτός που κατείχε  όλα  τα τωρινά, τα στερνά και τα περασμένα….’’(Όμηρος. Ιλιάδα.  Ραψ. Α,΄68-70)

Ο Κάλχας, ο γιος του Θέστορος από τα Μέγαρα, είναι ο μάντης που συνδέετε άμεσα με τις ελληνικές δυνάμεις στη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου. Η φήμη του μάντη (η οιωνοσκοπική, προφητική του ικανότητα) ήταν αναγνωρίσιμη/ξακουστή αρκετά χρόνια πριν ξεσπάσει ο πόλεμος. Τις προφητείες τις εκστόμιζε σε μέτρο ποιητικό, στο δακτυλικό εξάμετρο, όμως έφερε το στίγμα του μάντη των κακών. Τη μαντοσύνη του την είχε κληρονομήσει από τον Απόλλωνα καθώς εθεωρείτο απόγονός του. Τα προφητικά λόγια του Κάλχα αναστάτωναν συνειδήσεις και στρατούς. Αλλά αυτές του οι προφητείες γίνονταν από όλους πιστευτές και αποδεκτές. 

Ο Μεγαρέας μάντης έχει προβλέψει, όταν ο Αχιλλέας ήταν μόνο εννέα ετών, ότι η Τροία δεν θα μπορούσε να καταληφθεί χωρίς την βοήθεια του. Και πως θα σκοτωνόταν σε ένα μεγάλο πόλεμο. Γι’ αυτό η Θέτιδα (μητέρα του Αχιλλέα), για να τον προφυλάξει τον κρατούσε μεταμφιεσμένο σε κορίτσι, ανάμεσα σε κορίτσια στη Σκύρο. Τελικά όμως ο Οδυσσέας, με πονηριά, τον αποκάλυψε και τον έσυρε στον πόλεμο της Τροίας. 

Ο Αγαμέμνων ήρθε στο σπίτι του στα Μέγαρα για να τον πείσει ώστε να συνοδεύσει το ελληνικό στράτευμα στη κατάληψη της Τροίας. Ο Κάλχας παρατηρώντας και διαβάζοντας το πέταγμα των πουλιών, είπε στον Αγαμέμνονα ότι η θεά Άρτεμις είναι οργισμένη. Και πως η αιτία είναι ο ίδιος ο Αγαμέμνονας, που είχε σκοτώσει το ιερό ελάφι της. Και το φοβερό στόμα του μάντη συμπληρώνει: ‘’Για να εξιλεωθείς και να φυσήξει ούριος άνεμος, πρέπει να θυσιάσεις την Ιφιγένεια, το παιδί σου’’. Την ώρα όμως της θυσίας παρουσιάζεται φοβερό θεϊκό σημάδι. Ένα φίδι ανεβαίνει στον βωμό, κατόπι σκαρφαλώνει στο διπλανό πλατάνι. Εκεί σε μια μικρή φωλιά, βρισκόταν μια μάνα και οκτώ σπουργίτια. Το φίδι τα καταβροχθίζει όλα και αμέσως πετρώνει. Σιωπή απλώνεται στους γύρω. Και ο Κάλχας αποφαίνεται: ‘’Το σημάδι είναι προφητικό. Η Τροία θα πέσει μετά τον 9ο χρόνο της πολιορκίας’’.  

Λέγετε δε πως ο Αγαμέμνονας αφιέρωσε στην θεά Άρτεμη ναό, στη πόλη των Μεγάρων.