ΟΙ ΔΙΔΑΧΕΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ (Μέρος 6ον)

                                                                     Ευβουλίδης

                                                                     Πηγή εικόνας: http://mimarzgz.blogspot.gr/

Οι Μεγαρικοί όριζαν σαν πραγματικό αυτό που πραγματοποιείται κάποια στιγμή μέσα στο παρόν. Και δυνατό όριζαν αυτό που παρουσιάζεται ως υπαρκτό μέσα στο παρόν ή το μέλλον. Το αναγκαίο το ταύτιζαν με αυτό που ισχύει κάθε στιγμή και επομένως δεν θα είναι ποτέ ψεύτικο, ενώ το μη αναγκαίο είναι αυτό που είναι ήδη ή θα γίνει κάποια στιγμή ψευδές.

Τέσσερα βασικά φιλοσοφικά παράδοξα (από τα επτά που έφτασαν μέχρι εμάς), της Μεγαρικής σχολής και αναφέρεται ότι διατυπώθηκαν από τον Ευβουλίδη, καθώς αυτά επηρέασαν την κλασική σκέψη ήταν: "Ο Ψεύτης", "Ο εγκεκαλυμμένος ", "Ο σωρείτης " και "Ο κερασφόρος".

1^ον. Ο ψεύτης:

Ένας άνθρωπος λέει "Αυτό που σας λέω τώρα είναι ψέμα".

Αν μεν λέει αλήθεια, τότε ψεύδεται, το οποίο αντιβαίνει στο να λέει αλήθεια.

Αν πάλι λέει ψέματα, τότε αυτή η φράση δεν είναι σωστή, άρα αυτό που λέει είναι αλήθεια. Δηλαδή, εάν η δήλωση είναι αληθινή, τότε λέει ψέματα, ακόμη και αν η δήλωση είναι αληθινή. Εάν η δήλωση είναι ένα ψέμα, τότε δεν βρίσκεται, ακόμα και αν η δήλωση είναι πραγματικότητα. Έτσι, αν ο ομιλητής λέει ψέματα, λέει την αλήθεια, και το αντίστροφο.

2^ον. Ο εγκεκαλυμμένος:

Λες ότι γνωρίζεις τον αδερφό σου.

-Τον άνθρωπο που ήλθε αυτή ακριβώς τη στιγμή έχοντας το κεφάλι καλυμμένο δεν τον γνώρισες;

- Κι όμως είναι ο αδερφός σου.

3^ον. Ο σωρείτης:

Ένας κόκκος σιταριού δεν αποτελεί σωρό.

Ο συλλογισμός αυτός λέει ότι αν αφήσουμε κάτω έναν σπόρο σιταριού αυτό δεν αποτελεί σωρό. Το ίδιο θα συμβεί αν προσθέσουμε έναν δεύτερο τρίτο η τέταρτο σπόρο. Αν αυτό το συνεχίσουμε μέχρι κάποιον αριθμό, κάποτε, σε κάποιον αριθμό θα σχηματιστή ένας σωρός και εμείς αυτό θα το αποδεχθούμε.
Αν για παράδειγμα σωρός είναι οι 500 η οι 1000 σπόροι και το αποδεχθούμε, αυτό σημαίνει ότι με έναν σπόρο λιγότερο (499 η 999) δεν θα υπήρχε σωρός.
Επομένως, αν δεχθούμε ότι παρά ένα σπόρο δεν υπήρχε σωρός, ενώ με έναν σπόρο παραπάνω δημιουργήθηκε σωρός, αυτό σημαίνει ότι ένας σπόρος, είναι ικανός να σχηματίσει σωρό!

4^ον. Ο κερασφόρος:

Ό,τι δεν έχασες το έχεις.

Δεν έχασες όμως κέρατα.

Άρα έχεις κέρατα.

Τα υπόλοιπα τρία είναι:

5^ον. Η Ηλέκτρα:

Η Ηλέκτρα δεν ξέρει ότι ο άνδρας που την πλησιάζει είναι ο αδελφός της Ορέστης.

Η Ηλέκτρα βέβαια ξέρει τον αδελφό της.

Τελικά η Ηλέκτρα ξέρει ή δεν ξέρει ποιός είναι ο άνδρας που την πλησιάζει;

6^ον. Ο φαλακρός:

Θεωρείται φαλακρός ένας άνθρωπος όταν έχει μόνο μία τρίχα; ή δύο; ή τρεις; ή μέχρι πόσες;

7^ον. Ο διαλανθάνων:

Ένας άνθρωπος αγνοεί αυτόν που πλησιάζει και του συμπεριφέρεται σαν να είναι ξένος.

Αυτός που πλησιάζει όμως είναι ο πατέρας του.

Ο άνθρωπος συμπεριφέρεται στον πατέρα του σαν να είναι ξένος;;

Επίσης, ο Ευβουλίδης έγραψε σύγγραμμα εναντίον του Αριστοτέλη και μία κωμωδία, με τον τίτλο ‘’Κωμάσται’’.

Βιβλιογραφία:

Πλάτων, Ευθύδημος.

Διογένης Λαέρτιος, ii. 108

Erickson, G. W. and Fossa, J. A. Dictionary of Paradox. Lanham, MD: University Press of America, pp. 63-64, 1998.

P. J. Rhodes and Robin Osborne. Greek Historical Inscriptions, 404-323 BC, Oxford University Press, 2007

Hofstadter, D. R. Gödel, Escher, Bach: An Eternal Golden Braid. New York: Vintage Books, p. 17, 1989.

Chisholm, Hugh. Encyclopædia Britannica (11th ed.). Cambridge University Press.