ΜΑΝΤΕΙΟ ΝΥΧΤΟΣ

                                                        Πηγή εικόνας:  http://astro.pblogs.gr/2008/20080101.html

Ο Παυσανίας αναφέρει το μοναδικό μαντείο Νυχτός σε όλο τον ελληνικό κόσμο και ότι αυτό βρισκόταν στην Ακρόπολη της Καριάς των Μεγάρων: ‘’[…]καθώς ανεβαίνει κανείς στην ακρόπολη, που ονομάζεται ακόμα Καρία από τον Κάρα, τον γιο του Φορωνέα, συναντά ναό του Διονύσου του Νυκτελίου. Συναντά και ιερό της Αφροδίτης Επιστροφίας, μαντείο που ονομάζεται της Νύχτος [..]’’(Παυσ. Α’ 40,6). 

Τι ήταν αυτό το μαντείο, σε τι εξυπηρετούσε, τι χρησμούς έδιδε; Καμία αναφορά δεν έχει βρεθεί, κανένας δεν ξέρει. Μόνο ο Πλάτων κάνει μια αναφορά για κάποιο μαντείο της Νυχτός στο Τιμαίο, καθώς λέγει πως: ο ποιητής (ο Δημιουργός) των πάντων πριν την καθολική δημιουργία εισήρθε στο χρηστήριο (μαντείο) της Νυχτός και από εκεί ‘’πληροῦσθαι τῶν θείων νοήσεων καὶ τὰς τῆς δημιουργίας ἀρχὰς ὑποδέχεσθαι’’ (Πλάτων, βιβλίο Β’, 206.26 – 214.13).

Όμως με τον κοινό όρο από την πανάρχαια εποχή, οιωνοσκόπους ή μάντεις είτε μάγους, οι Έλληνες αποκαλούσαν (όπως γνωρίζουμε από τους μάγους που προσκύνησαν το Θείο βρέφος, καθώς βέβαια με τον ίδιο όρο ονόμαζαν στην εποχή του Παυσανία), και τους ανθρώπους που μελετούσαν επί επιστημονικής βάσης τα της Αστρονομίας, δηλαδή, τους Αστρονόμους. Έτσι, πιθανόν το μαντείο της Νυχτός να ήταν και να λειτουργούσε κάτι σαν πρόδρομος των σημερινών αστεροσκοπείων.

Επίσης, δεν γνωρίζουμε ποια ήταν η ηλικία του μεγαρικού μαντείου; Για να βρίσκεται όμως στην Ακρόπολη της Καριάς (τον πρώτο κατοικηθέντα λόφο των Μεγάρων), κατά πάσα πιθανότητα θα πρέπει να ήταν πανάρχαιο. Ίσως, ακόμα να λειτουργούσε και επί του Κάλχαντα. Διότι ο Κάλχας γιός του Θεστορίδη από τα Μέγαρα ήταν ο κορυφαίος της εποχής του στην ερμηνεία των οιωνών. Και η τέχνη των χρησμών της οιωνοσκοπίας του θεωρούταν δώρο και κληρονομιά από τον Απόλλωνα καθώς αναφερόταν σαν απόγονός του.

Θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε ό,τι μέσα στα ‘’αντικείμενα’’ της χρησμηκής έρευνας της οιωνοσκοπίας ήταν πρωτίστως η μελέτη των ουράνιων σημείων, η μελέτη των κεραυνών και των σεισμών καθώς και το πέταμα των πουλιών. Δηλαδή, οτιδήποτε είχε να κάνει με την μελέτη-έρευνα του ουράνιου θόλου εκείνα τα πρώιμα χρόνια της επιστήμης.

Ο Κάλχας (όπου συνάγουμε την ομηρική πληροφορία) καθώς ήταν οιωνοσκόπος είχε δώσει χρησμό για τον δισέγγονο του Σκίρωνα, τον Αχιλλέα, στον πατέρα του Πηλέα και τη μητέρα του τη Θέτιδα καθώς τον επισκέφτηκαν στα Μέγαρα. Μάλιστα, λέγεται ό,τι ονομάστηκε Αχιλλέας ( άχος + λέως = Αχιλλεύς, δηλαδή: θλίψη + λαός= αυτός που προκαλεί πόνο στον εχθρό ) από τούτον τον χρησμό. Διότι ο Κάλχας είχε προφητεύσει για τον εννεαετή τότε Αχιλλέα, πως η Τροία δεν θα μπορούσε να καταληφθεί χωρίς την βοήθεια του και ότι θα σκοτωνόταν σε ένα μεγάλο πόλεμο. Γι’ αυτό η Θέτιδα για να τον προφυλάξει τον έκρυψε στην αυλή του Λυκομήδη στη  Σκύρο, μεταμφιεσμένο σε κορίτσι. Ενώ, αλλού αναφέρεται ότι ο Πηλέας τον έδωσε στον κένταυρο Χείρωνα, στο όρος Πήλιο, να τον κρύψει και να τον εκπαιδεύσει.

Έτσι λοιπόν ο Κάλχας, ο οιωνοσκόπος, καθώς με την Απολλώνια κληρονομιά της οιωνοσκοπίας γνώριζε το παρελθόν, έκρινε το παρόν και πρόβλεπε το μέλλον, πολύ πιθανών να χρησμοδοτούσε στο αυτό το μεγαρικό μαντείο της Νυχτός και που στη συνέχεια γίνεται ο πολεμικός σύμβουλος της δεκαετούς πολιορκίας της Τροίας με την προτροπή του Αγαμέμνονα. Και για να τον αποσπάσει από τα Μέγαρα, ο Αγαμέμνων, χτίζει και αφιερώνει ναό της θεάς Άρτεμις στη πόλη.