ΒΑΡΕΑ

Η ΒΑΡΕΑ (πεδιάδα και παραλία Μεγάρων)

Πηγή εικόνας: http://kathariellada.skai.gr/pois/point?id=141

Βαρέα ονομάζεται η μικρή παραλία των Μεγάρων στο Σαρωνικό κόλπο, είναι περίπου 3000μ και βρίσκεται στην άκρη (προς τις Μεγαρικές απολήξεις των Γερανείων Όρεων) της  Μεγαρικής πεδιάδας. Την ορίζουν (φρουρούν) δύο σημαντικά ιστορικά μνημεία της περίλαμπρης Μεγαρικής ιστορίας: Η Ακρόπολη της Νισαίας (επίνειο των Μεγάρων) και στην άλλη πλευρά το μνημείο του βασιλιά Κάρα. 

ΜΝΗΜΕΙΟ ΚΑΡΑ

Πηγή εικόνας: http://www.ancientgreece.gr/index.php/ancient-sites/central/102/520/541/

Ενώ κατά τον Παυσανία στην ίδια ακτή βρισκόταν και άλλα μνημεία όπως, το μνημείο του βασιλιά Λέλεγα(1). Κάτω δε από το μνημείο του βασιλιά Κάρα άρχιζε η αρχαία Σκιρώνεια οδός. Ο Πλούταρχος και ο Θεόφραστος κάνουν αναφορά για μια αρχαία πολίχνη (κώμη) που υπήρχε εκεί. Ο Θεόφραστος αναφέρει τη Μεγαρική πόλη Φάλυκος (Historia Plantarum ii. 8.) χωρίς όμως να δίδεται η ακριβής τοποθεσία της. Και είναι δε, πολύ πιθανόν να είναι η ίδια με την πόλη, Άλυκος που αναφέρεται από τον Πλούταρχο και ο οποίος λέγει ότι: "η Μεγαρική πόλη Άλυκος πείρε την ονομασία της από τον γιό του Σκίρωνα καθώς ετάφη σε εκείνη τη τοποθεσία."  Μάλιστα, ο E. A. Dodwell ,  στο έργο του για τις Ελληνικές κλασικές πόλεις της αρχαιότητας (A Classical and Topogragraphical Tour through Creece ‘’ London 1819’’ p. 179), αναφέρει μια αρχαία πόλη στην ακτή της Μεγαρίδας και όπου ο Dodwell  παρατήρησε οικιστικά αρχαία κατάλοιπα στην αρχή της Σκιρωνίδας οδού. 

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΣΚΙΡΩΝΕΙΑΣ ΟΔΟΥ (Βαρέα-Μέγαρα) το 1886. Ξυλογραφία.

Κατά πάσα πιθανότητα ο Ομηρικός ύμνος προς την Δήμητρα, όπως από την αρχή φανερώνεται δείχνει να διαδραματίζεται -εξελίσσοντας την μυθολογική του ροή- στη σημερινή παραλία (Βαρέα) των Μεγάρων.

Και για τους στοχαστικούς φίλους, ας δούμε πως αρχίζει ο ύμνος:  

‘’Τη Δήμητρα τη σεβαστή καλλίκομη θεάν αρχίζω να εξυμνώ,

αυτήν και τη λυγεροπόδαρη τη θυγατέρα της ο Αϊδωνεύς

την άρπαξε[…] όταν μακριά από την χρυσοδρέπανη λαμπρόκαρπη τη Δήμητρα

έπαιζε με του Ωκεανού τις κόρες τις ορθόστηθες, δρέποντας ρόδα, κρόκους και άνθη

[…] και νάρκισσο που ως δόλωμα τον βλάστησε για το κορίτσι[…]και  σύμπασα η γη και το αλμυρό κύμα της θάλασσας.

Κι έκθαμβη αυτή τα δυο της χέρια τ’ άπλωσε το πάγκαλο άθυρμα να πιάσει, κι άνοιξε η γη τότε η πλατύδρομη στον Νύσιο όρμησε το πεδίον ο πολυδέγμων άρχοντας […](2).

Η ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΤΗΣ ΝΙΣΑΙΑΣ

Πηγή εικόνας:  http://blogs.sch.gr

Είναι λοιπόν ένας τόπος που βρίθει από την αρχή ακόμα της Μεγαρικής μυθολογικής ιστορίας.

Και, ο ομότιμος καθηγητής μετεωρολογίας, πρόεδρος της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Μεγάρων, συγγραφέας, αρθρογράφος και μελετητής - ερευνητής της Μεγαρικής ιστορίας κ. Στέλιος Γκίνης, καταθέτει μια αρκετά αξιόλογη μελέτη/αναφορά για το πως εκπηγάζει η  ονομασία της Μεγαρικής παραλίας:  Στα Μέγαρα υπάρχει μια περιοχή, η παραλία, που ανέκαθεν την ονόμαζαν και μέχρι σήμερα "ΒΑΡΕΑ". Η λέξη –κατά την γνώμη μου- είναι σύνθετη και προέρχεται από δυο λέξεις: Βα+Ρέα= Βαρέα. 

                                                                               Η ΡΕΑ

                                        Πηγή εικόνας: http://foibi.blogspot.gr/2010/01/blog-post_5546.html

Βα, έλεγαν χαϊδευτικά τη μάνα όπως και τη βασίλισσα .Επειδή η Ρέα ήταν μητέρα των Θεών και συγχρόνως βασίλισσα (βασίλευε δίπλα στον Κρόνο και καθόριζε τη ροή των πραγμάτων -Ρέα = αυτή που ρέει-, καθόριζε μέσα στο βασίλειο του Κρόνου-Χρόνου την κίνηση και τη διαδοχή. Αργότερα, λατρεύτηκε σαν την θεά της γονιμότητας και από τα σπλάχνα της βγήκαν οι πρώτοι Ολύμπιοι θεοί, Εστία, Δήμητρα, Ήρα, Άδης, Ποσειδώνας, Δίας κ.λ.), την ονόμαζαν λοιπόν και Βαρέα. Έτσι, θα πρέπει να υπήρχε στην περιοχή ιερό της Βα-Ρέας ώστε από εκεί να προέρχεται η ονομασία της παραλίας. Πρέπει να συμπληρώσω ότι η εκδοχή που λέγεται πως τα χώματα στην περιοχή είναι "ΒΑΡΙΚΑ" δεν ευσταθεί γιατί θα ονόμαζαν την περιοχή αυτή Βαρικό είτε Βαρικά και τέτοια περιοχή για το λόγο αυτό υπάρχει στα βόρεια των Μεγάρων, στον Πευκενέα, όπου ονομάζεται Βαρικό. Εκεί υπάρχει και μια παλιά πηγή με πόσιμο και άριστης ποιότητας νερό.

Σημειώσεις:

1. Στο επίνειο που λέγεται ακόμη ως τις μέρες μας Νίσαια, όταν κατέβει κανείς, βρίσκει ιερό αφιερωμένο στη Δήμητρα τη Μαλοφόρο. Για την επωνυμία της, μεταξύ άλλων, λέγεται ότι ονόμασαν την Δήμητρα Μαλοφόρο οι πρώτοι που έθρεψαν πρόβατα στη γη. Η σκεπή του ιερού καταστράφηκε απ' την πολυκαιρία, όπως θα μπορούσε κανείς να συμπεράνει. Εδώ οι Μεγαρείς έχουν ακρόπολη, που τη λένε Νίσαια. Κατεβαίνοντας από την ακρόπολη βλέπεις κοντά στη θάλασσα το μνημείο του Λέλεγα, που λένε ότι ήρθε από την Αίγυπτο για να βασιλέψει και ότι είναι γιος του Ποσειδώνα και της Λιβύης, κόρης του Επάφου. Απέναντι απ' τη Νίσαια είναι το νησάκι Μινώα. Εκεί είχε αγκυροβολήσει ο Κρητικός στόλος στον πόλεμο κατά του Νίσου (Παυσ. Α’ 44,3).

2. Ας δούμε με προσοχή τι λένε αυτοί οι πρώτοι στοίχοι.  

"Εξυμνώ τη Δήμητρα και την κόρη της που ο Αϊδωνεύς την άρπαξε όταν η κόρη έπαιζε με τις θυγατέρες του Ωκεανού μαζεύοντας άνθη της ακτής. Ώσπου η κόρη είδε έναν νάρκισσο και απλώνοντας τα χέρια της να τον πιάσει, τότε άνοιξε η γη στο Νύσιο πεδίο την άρπαξε άθελά της."

Δηλαδή, η Περσεφόνη έπαιζε κοντά στη θάλασσα (εύκολα αυτό το συμπέρασμα το συνάγουμε από τα λουλούδια που αναφέρει ο ύμνος, αλλά και από τις κόρες/κύματα του Ωκεανού). Όμως εκείνο, το αδιαφιλονίκητο όπου σαφέστατα δηλώνει την περιοχή είναι η αναφορά του Νύσιου πεδίου.  Όλοι βέβαια οι μελετητές και οι ιστορικοί που ασχολούνται με την πανάρχαια ιστορία της Ελλάδας, γνωρίζουν ότι τόσο τα αρχαία Μέγαρα αλλά παράλληλα και το επίνειό τους, στο Σαρωνικό κόλπο, λεγόντουσαν αντίστοιχα: Νίσα τα Μέγαρα και Νισαία το επίνειό της!  

Ενώ το λουλούδι νάρκισσος με τα κατά τόπους ελληνικά ονόματά του όπως: ζαμπάκι, τσαμπάκι, μανουσάκι ή βούτσινο καθώς απαντάται σε πολλές ποικιλίες. Είναι ο κατ΄ εξοχήν Νάρκισσος των αρχαίων Ελλήνων από το οποίο και κατασκεύαζαν το ‘’ναρκίσσινο μύρο’’. Τούτο το είδος φθάνει σε ύψος τα 40 εκατοστά ο δε ανθοφόρος κλώνος του φέρει δέσμη 8-10 άνθη λευκά με το ανώτερο σημείο της στεφάνης κιτρινωπό. Τακτικά δε φυτρώνει στο λόφο της Νισαίας αλλά και στη γύρω περιοχή της παραλίας των Μεγάρων.