ΜΕΓΑΡΙΔΑ ΧΩΡΑ (Μέρος 3ο)

Η Κάθοδος των Ηρακλειδών, αν και είναι μια ιστορία μπλεγμένη με πολλούς μύθους, αποτελεί αναμφισβήτητα ένα ιστορικό γεγονός, γιατί όλη η πραγματική κατάσταση της Ελλάδας, την οποία διαπιστώνουμε τους πρώτους ιστορικούς χρόνους (Γεωμετρική περίοδο), είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με τις παραδόσεις για την Κάθοδο των Ηρακλειδών.

Η Γεωμετρική περίοδο σηματοδοτείται από την ευρεία χρήση του σιδήρου και την αλλαγή στην τεχνοτροπία της κεραμικής, γεγονότα που τοποθετούνται περί το 1300-1050π.Χ., οπότε τελειώνει και η υπομυκηναϊκή περίοδος.

Όσο κι αν ο μύθος και η παράδοση δεν αποτελούν ιστορία, άλλο τόσο δεν μπορεί να αποκλειστεί ο απόηχος κάποιου ιστορικού γεγονότος στον μύθο. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο (ΙΧ 27) οι Δωριείς, τμήμα κάποτε του μυκηναϊκού κόσμου, αυτοεξορίστηκαν προκειμένου να γλιτώσουν από την τυραννία των Μυκηναίων (‘’φεύγοντες δoυλoσύvηv πρoς Μηκηvαίωv’’). Ώστε η παράδοση που αναφέρεται για την επιστροφή των Ηρακλειδών έτσι να γίνεται πιο κατανοητή. Άλλωστε, έχει γίνει αποδεκτό ότι η λεγόμενη ‘’Πρωτο–δωρική’’ είναι μία από τις διαλέκτους της Μυκηναϊκής Ελληνικής, η οποία έχει θεωρηθεί ως κοινωνικά κατώτερη, όπου μιλιόταν εκτός ανακτορικού περιβάλλοντος και γι’ αυτό δεν γραφόταν στις πινακίδες. Επίσης, σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές, οι Δωριείς επέστρεψαν ‘’κατίovτες’’, κατερχόμενοι. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να είχαν καταφύγει σε ψηλά μέρη, σε βουνά, όπου ένιωθαν μεγαλύτερη ασφάλεια και προστασία από τους κατατρεγμούς και τις διώξεις.

Από εκεί ξεκίνησε η λεγόμενη "Κάθοδος των Δωριέων" στα τέλη περίπου του 13ου αιώνα π.Χ., που αποτέλεσε ιστορικό γεγονός μεγάλης σπουδαιότητας, και είχε το χαρακτήρα εγκατάστασης ενός λαού σε πιο εύφορα και προσοδοφόρα εδάφη. Οι μετακινήσεις αυτές γίνονταν κατά μικρές ομάδες σε μεγάλο χρονικό διάστημα και όταν έλαβαν τέλος τότε φάνηκε το αθροιστικό τους αποτέλεσμα. Οι ακριβείς βέβαια συνθήκες της μετακίνησής τους παραμένουν άγνωστες μέχρι σήμερα.

Σε αυτή τη χρονική περίοδο τη μετάβαση -από τον μύθο προς στην ιστορία- έρχεται ο μύθος του ήρωα Κόροιβου να συνδεθεί έμμεσα με τον την μετακίνηση των Δωριέων στη Μεγαρίδα. Καθώς το κέντρο της (Μέγαρα) με τις Ακροπόλεις (Αλκάθοου – Καριας) θα πρέπει να διοικούνταν ακόμη από τους τελευταίους άνακτες Μυκηναίους. Έτσι, γίνεται προφανής ο στόχος των Δωριέων που ήταν ο έλεγχος των τριών μεγάλων δρόµων όπου ένωναν τη Θήβα και τα Μέγαρα µε την Πελοπόννησο ώστε με την απομόνωση αυτή να καμφθούν και να υποταχθούν τα Μέγαρα στους Δωριείς. Καθώς οι περισσότερες δυτικές πόλεις και κώμες της Μεγαρίδας είχαν ήδη καταλειφθεί και κάποιες από αυτές καταστράφηκαν ολοσχερώς (ενδείξεις αρχαίων οικισµών νεκροταφείων και ιερών που χρονολογούνται πριν από τη γεωμετρική περίοδο έχουν εντοπιστεί δυτικά του λόφου των Παγών ανάµεσα στις υπώρειες των Γερανείων και την ακτή ). Ενώ αρκετές υποτάχθηκαν ώστε συνέχισαν να υπάρχουν στην ιστορική ροή, όπως αυτές ήταν η Αίγειρος, η Άρις, και η Γεράνεια ( στη θέση Μπούρι η ανασκαφική έρευνα αποκάλυψε ερείπια υπαίθριου ιερού των ύστερων Γεωμετρικών χρόνων αφιερωμένου σε θεά γονιμότητας. Στον αποθέτη του ιερού βρέθηκαν εκατοντάδες µικρών αβαφών ληκύθων για χοές που υποδηλώνουν λαϊκή λατρεία και κατά τον 6^ο π.Χ. αι.  Το ιερό ανήκε πιθανότατα σε κάποια από τις περιοικίδες κώµες των Παγών και να εγκαταλείφθηκε αφού αυτές δεν επιβίωσαν πέραν του 4^ου π.Χ. αι.).

Συνεχίζεται…