ΜΕΓΑΡΙΔΑ ΧΩΡΑ (Μέρος 1ο)

Η Μεγαρίδα χώρα ήταν γνωστή από την προϊστορία, υπάρχει η αρχαία γραμματεία  που μας δίνει πλούσιες αναφορές για την χώρα την εποχή εκείνη. Οι πρώτοι οργανωμένοι πληθυσμοί που κατοίκησαν την περιοχή θα πρέπει να λογιστούν οι Πελασγοί, οι Λέλεγες και οι Κάρες που θεωρούνται πανάρχαια ελληνικά φύλα. Τούτο το αποδεικνύει μια σειρά από βασιλείς, με ελληνικά ονόματα που αναφέρονται στη Μεγαρική παράδοση κατά την προϊστορική εκείνη περίοδο όπως είναι οι: Κάρ, Λέλεξ, Κλήσων, Πύλας, Σκίρων. Ενώ οι Ακροπόλεις των Μεγάρων φέρουν ακόμα τα ονόματα των πρώτων οικιστών, ( Καρία και  Αλκάθοου).  

Ο Φιλίππου εκ Συαγγέλων, συγγραφέας του 1ου αι. π.Χ., αναφέρει ότι οι Λέλεγες ήταν δούλοι των Καρών, όπως οι είλωτες των Σπαρτιατών και οι πενέστες των Θεσσαλών. Από την πληροφορία αυτή εξάγεται το συμπέρασμα ότι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι της Καρίας, οι οποίοι στη συνέχεια υποτάχθηκαν στους Κάρες και έγιναν δούλοι τους. Εδώ πρέπει να επισημάνουμε πως οι Λέλεγες, οι οποίοι θεωρούνται μαζί με τους Πελασγούς από τους αρχαιοτέρους κατοίκους της Ελλάδος, ταυτίζονται άμεσα μαζί τους. Η ταύτιση αυτή έχει επιβιώσει στη συνείδηση των Ελλήνων, οι οποίοι, όπως παρατηρεί η Άννα Δημητρίου στο βιβλίο της ‘’ΠΕΛΑΣΓΟΙ’’, ονομάζουν τα πουλιά Πελαργούς (δηλ. Πελασγούς) και Λέλεκες (δηλ. Λέλεγες).
Οι Κάρες και οι Λέλεγες αναφέρει πάλι ο Ηρόδοτος (Α, 171) πως είναι το ίδιο φύλο.
Ενώ σαν σημαντικότερα κέντρα Λελέγων αναφέρονται στην Μ. Ασία, Κυκλάδες, Αιτωλία, Ακαρνανία, Μεγαρίδα (στα οποία λέγεται ότι έφθασαν οι Λέλεγες από τη Σπάρτη ή κατά μια άλλη παράδοση από την Αίγυπτο, ενώ κατά τις νεότερες μελέτες φαίνεται να ήρθαν από τη Λοκρίδα), Λοκρίδα και προπάντων στην Λακεδαίμονα, η οποία μάλιστα λεγόταν και Λελεγία και οι εκεί Λέλεγες κάτοικοι λογίζονταν αυτόχθονες.
Στη συνέχεια η Μεγαρίδα κατοικήθηκε από Αχαιούς - Μυκηναίους, με αρχηγό πιθανόν τον Μεγαρέα, όπως μαρτυρούν οι αρχαίοι συγγραφείς.
Επί του άνακτος Μεγαρέα, η Μεγαρίδα χώρα καταλάμβανε όλο το δυτικό κομμάτι της Αττικής. Φαίνεται, δηλαδή ότι υπήρξε ένα ‘’οργανωμένο’’ κράτος με αρκετές αυτοδιοικούμενες πολίχνες.
Διότι στον Μυκηναϊκό πολιτισμό ο ανώτατος άρχοντας ενός μυκηναϊκού βασιλείου ήταν ο wa-na-ka (άναξ). Η εξουσία του δεν στηρίζονταν σε προσωποπαγές δίκαιο και δυναστικές γενεαλογίες, αλλά στην ικανότητά του να ρυθμίζει την αναδιανομή των προϊόντων και των υπηρεσιών στα όρια της επικράτειας του. Ενώ ο τίτλος qa-si-re-u (βασιλεύς) που υπήρχε στα μυκηναϊκά κράτη και, που η ακριβής έννοιά του όμως είναι ασαφής, οπωσδήποτε δεν δηλώνει τον ανώτατο άρχοντα. Τούτο θα το κατανοήσουμε καλύτερα εάν μελετήσουμε τους  qa-si-re-u (βασιλιάδες) που ήταν περισσότεροι από ένας στην Πύλο και ασχολούνταν, σε μια περίπτωση, με την επιστασία χαλκουργών. Πιθανόν να είχαν και θρησκευτικά καθήκοντα, όπως ο άρχων βασιλεύς στην Κλασική Περίοδο, καθώς και τα καθήκοντα ενός τοπικού άρχοντα.
Πολλές αρχαίες πηγές αναφέρουν ως Μεγαρικές κτίσεις τις πόλεις:  Πάγες (σημερινό Αλεποχώρι),  Αιγιρούσες,  Άρις, Οινόη, Περαία, Σχινούς, Θέρμες, Σιδούς, Κρομμυωνία,  Άλυκος,  Τριποδίσκη και άλλες κώμες που ήταν μέσα στα δυτικά εδάφη της και που τα όρια έφθαναν έως τον Ισθμό. Ενώ βόρεια ήταν η Ρους, η Πάνορμος, τα Αιγόσθενα, η Ερένεια κ.α. Νότια ήταν η Νισαία και το νησί Σκίρας - Σαλαμίνα (1)..  Ακόμη θα πρέπει να τονισθεί ότι η Ελευσίνα(2) ήταν μέσα στην επικράτειά της.
Κάποιες δε από αυτές τις πόλεις διοικούντο από τον qa-si-re-u βασιλιά. Καθώς ως γνωστοί, πάλι από την αρχαία παράδοση, ‘’περιφερειακοί’’  βασιλιάδες, αναφέρονται ότι ήταν: Στις Παγές ο Τηρέας, στην Ελευσίνα ο Διοκλής, και στη Σκίρα ο Σκίρωνας και κατόπιν ο εγγονός του(από θυγατέρα), ο Τελαμώνας.

 

Συνεχίζεται….

 

Σημειώσεις:

 

(1) Για πληροφορίες περί της νήσου Σκίρας: http://tamegara.blogspot.gr/2012/11/blog-post_9.html

(2) Οι πολεμικές εξορμήσεις του Θησέα κατά της Ελευσίνας (όπως αναφέρουν οι Αθηναϊκοί μύθοι), ο Μεγαρέας ήρωας Διοκλής που η αρχαία γραμματεία τον συγκαταλέγει ανάμεσα στους 4 ή 6 βασιλιάδες της Ελευσίνας δηλώνουν σαφέστατα πως η Ελευσίνα τους Μυκηναϊκούς χρόνους βρισκόταν στην εδαφική και διοικητική επικράτεια της Μεγαρίδας χώρας.

     

Πηγές:

Κ. Δημακοπούλου (επιμ.), Ο Μυκηναϊκός Κόσμος. Πέντε αιώνες πρώιμου ελληνικού πολιτισμού. 1600-1100 π.Χ., Αθήνα 1988
Ντ. Βασιλικού, Μυκηναϊκός πολιτισμός, Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας αρ.152, Αθήνα 1995
O.T.P.K. Dickinson, Η προέλευση του μυκηναϊκού πολιτισμού, μετάφραση Αθ. Παπαδόπουλος, Ινστιτούτο του Βιβλίου - Α. Καρδαμίτσα: Αθήνα 1999