ΜΕΓΑΡΙΔΑ ΧΩΡΑ (Μέρος 2ο)

Ένα από τα σπήλαια της Κακιάς Σκάλας που ερεύνησε ο Αυστριακό Μάρκοβιτς και έφερε στην επιφάνια τα παλαιολιθικά ευρήματα.  

Ή μόνιμη εγκατάσταση των ανθρώπων στη Μεγαρίδα αποδεικνύεται από την ύπαρξη των παλαιολιθικών ευρημάτων που έδειχναν -από τους προϊστορικούς αθρώπους- την  εκμεταλλεύση των φυσικών πόρων της περιοχής. Ή πρώτη συστηματική έρευνα για τον παλαιολιθικό πολιτισμό στην δυτική Αττική είχε γίνει από τον Αυστριακό Μάρκοβιτς στην Κακιά Σκάλα, που βρήκε πολλά αντικείμενα, ώστε αποδεικνύουν μια μεγάλη χρονική ανθρώπινη κινητικότατα στην παλαιολιθική και στην μεσολιθική εποχή.  Αλλά αυτά τα ευρήματα δεν είδαν ποτέ το φώς της δημοσιότητας, ούτε είναι γνωστό τί απέγιναν...

Η μετάβαση από την παλαιολιθική στη μεσολιθική που τοποθετείται στην περίοδο 12000-5000 π.Χ., αποτελεί μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία του ανθρώπου πάνω στη Γη. Διότι στη διάρκειά της εμφανίστηκε μια απότομη αλλαγή στο γήινο κλίμα, πράγμα που επηρέασε όλη την πανίδα και χλωρίδα και ανάγκασε τον άνθρωπο να αλλάξει τρόπο ζωής και συνήθειες. Η αιτία της αλλαγής αυτής πιθανολογείτε πως ήταν η υποχώρηση των τελευταίων παγετώνων. Ώστε με το λιώσιμο των πάγων το κλίμα έγινε θερμότερο. Έτσι οι άνθρωποι εγκατέλειψαν τα σπήλαια και εγκαταστάθηκαν σε υπαίθριες κατασκηνώσεις. Το ανθρώπινο είδος κινδύνεψε να εξαφανιστεί στο σύνολό του κατά την εποχή αυτή. Όμως, η ανθρώπινη επινοητικότητα έδωσε τη λύση στο πρόβλημα της επιβίωσης με τη συλλογή καρπών και την εξημέρωση των ζώων που βοήθησαν τον άνθρωπο να αλλάξει τρόπο ζωής και να γίνει από κυνηγός βοσκός και καλλιεργητής, γεγονός που σήμανε την αρχή της νεολιθικής εποχής.

Ένα μεγάλο κενό ανάμεσα στην προϊστορία και στα πρώτα ιστορικά χρόνια δεν καλύπτεται αρκετά από όσα ως σήμερα έχει στη διάθεσή της η ιστορική επιστήμη (παραδόσεις, κείμενα, ευρήματα). Καθώς οδηγηθήκαμε στην εποχή του χαλκού.
Η χαλκολιθική εποχή, δηλαδή η μεταβατική φάση μεταξύ της νεολιθικής και της εποχής του χαλκού, κατά την οποία οι άνθρωποι άρχισαν να χρησιμοποιούν το χαλκό και να κατασκευάζουν παράλληλα με τα λίθινα εργαλεία και τα πρώτα χάλκινα αντικείμενα. Σε αρκετές όμως περιοχές συμπίπτει με τις τελευταίες φάσεις της νεολιθικής και βέβαια ποικίλλει χρονολογικά από περιοχή σε περιοχή. Όπως συμπίπτει η συνέχιση της ανθρώπινης παρουσίας στη Μεγαρίδα με τα παλαιολιθικά ευρήματα από τον Αυστριακό Μάρκοβιτς στην Κακιά Σκάλα, καθώς με τα νεολιθικά και τα ευρήματα της χαλκολιθικής εποχής του λόφου Παλαιόκαστρου που παρουσιάζουν αυτή τη συνέχιση της μεταβατικής φάσης προς την εποχή του χαλκού. Επίσης στις Ακρόπολεις Αλκάθοου και της Καριάς ανακαλύφτηκαν λείψανα της κρητομυκηναϊκής περιόδου ή της ύστερης εποχής του χαλκού (1600 - 1150 π.Χ. 

Και, σύμφωνα τώρα με τον Κώστα Τριανταφυλλίδη Γενετιστή τού Τμήματος Βιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το DNA των Ελλήνων έχει 20% με 25% Νεολιθική προέλευση και 80% με 85% Παλαιολιθική προέλευση. Αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες πού ζουν σήμερα στην Ελλάδα και φυσικά στην Μεγαρίδα έχουν Παλαιολιθική προέλευση. 

Στη μέση χαλκοκρατία υπήρξαν πολλοί οικισμοί στην ηπειρωτική Ελλάδα, αλλά κανένα αξιόλογο κέντρο. Φαίνεται ότι οι πληθυσμοί κατοίκησαν στα παράλια, ενώ το εσωτερικό της Ελλάδος δείχνει να ‘’αδειάζει’’.

Η χαλκοκρατία χαρακτηρίζεται από μια κλειστή αγροτική οικονομία με κάποια μικρή ανάπτυξη στις εμπορικές συναλλαγές. Ενώ στις τελευταίες φάσεις της χαλκολιθικής εποχής η κοινωνία της γίνεται περισσότερο εμπορική και πολεμική. Γενικά ολόκληρη η εποχή χαρακτηρίζεται από μεγάλη κινητικότητα, καινοτομίες, διεύρυνση των επικοινωνιών και των αλληλεπιδράσεων, άνοιγμα νέων οριζόντων, που γενικεύονται στη διάδοχη εποχή του χαλκού. Η εποχή του χαλκού στην Ελλάδα κορυφώνεται με τον κρητομυκηναϊκό πολιτισμό. 

Η συσχέτιση Κάρες και Κρήτες, από τους σύγχρονους ιστορικούς δεν θα πρέπει να αφήσει αδιάφορο κανέναν μελετητή ιδιαίτερα προς την Μεγαρίδα χώρα.

Ο Θουκυδίδης αναφέρει ότι όταν οι Αθηναίοι ‘’καθάριζαν’’ τη Δήλο, απομακρύνοντας όλους τους θαμμένους σ’ αυτήν νεκρούς, διαπίστωσαν πως οι περισσότεροι ήταν Κάρες.

Η αναφορά, μάλιστα, αυτή γίνεται σχεδόν από όλους τους αρχαίους συγγραφείς και σε αρκετά έργα. Καθώς οι παραδόσεις και οι συγγραφείς μνημονεύουν, τους Πελασγούς, Κάρες, Λέλεγες, Κρήτες και άλλους στην θαλασσοκρατία του Αιγαίου. 

Οι Πελασγοί επί δεκαετίες συνιστούσαν ένα μεγάλο πρόβλημα. Άλλοι υπέθεταν ότι το όνομα ήταν γενικό και κάλυπτε διάφορα ελληνικά έθνη. Ορισμένοι τους έβλεπαν ως μεσογειακό λαό, που κατοικούσε όλα τα παράλια του Ευξείνου ή τουλάχιστον τα δυτικά κτλ. Σήμερα ωστόσο οι περισσότεροι ερευνητές θεωρούν ότι το όνομα συνδέεται με ένα ελληνικό φύλο, ο επώνυμος ήρωας του οποίου σχετίζεται με την Αρκαδία (είτε ήταν πατέρας του Λυκάονα, προγόνου του Αρκάδα, είτε ήταν γεννημένος από τη γη, δηλαδή ‘’αυτόχθονας’’). Παράλληλα, ο Πελασγός σχετίζεται και με τη Θεσσαλία και ήταν αδελφός του Αχαιού και του Φθίου, επωνύμων ηρώων των αντίστοιχων ελληνικών φύλων.

Οι πρώτοι Αχαιοί κατοίκησαν την Φθιώτιδα Αχαΐας, ενώ ενδέχεται να ζούσαν και στην Αθαμανία, στην Πελοπόννησο, και σε ορισμένα νησιά του Αιγαίου. Η διασπορά τους σ’ όλο τον ελληνικό χώρο είναι η αιτία που το όνομά τους επιβάλλεται στην πρώτη επική ποίηση ως γενική επωνυμία των φύλων της Ελλάδας. Οι μετακινήσεις δε προς το νότο συμπαρασύρουν τους Λέλεγες στη Λοκρίδα, και κατόπιν στη Μεγαρίδα. Και η συσχέτισή τους με τους Κάρες, από τους σημερινούς μελετητές, είναι πλέον δεδομένη.

Μέσα λοιπόν στη ροή της παράδοσης βρισκόμαστε στα όρια του μυθικού κόσμου και της εμφάνισης των Δωριέων - Ηρακλείδες με την ολύμπια θρησκεία.

Αυτή η "ολυμπιακή" θρησκεία που θα επικρατήσει προοδευτικά, αλλά το παλαιό μινωικό υπόστρωμα, συνδεδεμένο με τη λατρεία της γονιμότητας, θα υποβόσκει πάντοτε, έτοιμο να εκδηλωθεί όταν πρόκειται για μυστηριακές χθόνιες λατρείες, ή λατρείες συνδεδεμένες με τοπικά, παμπάλαια, προελληνικά έθιμα όπως ήταν τα Ελευσίνια Μυστήρια, οι εορτές προς τιμή της Άρτεμης, του Διονύσου, της Αφροδίτης και άλλων θεών που συνδέονται με τη γονιμότητα.

Οι Δωριείς ήταν ορεσίβιοι και συγκεκριμένα ζούσαν στην Φωκίδα, εκεί όπου σήμερα υπάρχει ή περιοχή της Δωρίδας. Πολέμησαν τούς πελοποννησίους ήδη από το 1300π.Χ. Ό Ηρόδοτος τούς λέγει Μακεδνούς (Μακεδόνες = ψηλοί ). Οι ίδιοι οι Σπαρτιάτες έλεγαν ότι πρόγονοι αυτών κατέβηκαν στην Λακωνία περί το 1100π.Χ. αλλά δεν ήταν παραπάνω από 2000 άνδρες. Στο πλαίσιο όμως τού παλαιού καθεστώτος, στρατολογήθηκαν από αντιμαχόμενους Αχαιούς πρίγκιπες, αφού ήταν ομόφυλοι. Το ότι ήσαν φοβεροί πολεμιστές με τα σιδηρά όπλα δεν ήταν μύθος. Ευρήματα από το 1700-1200π.Χ. στην Κρήτη, στην Κύπρο και στην Περατή της Αττικής αποδεικνύουν τού λόγου το αληθές.

Ό Θουκυδίδης και ό Πλάτων συμφωνούν και βεβαιώνουν ότι οι Ηρακλείδες ανάκτησαν τες τις πατρίδες από τις οποίες είχαν εξωθεί. Ό Πλάτων αφού αιτιολογεί ποιοι ήταν οι Ηρακλείδες, εξηγεί ότι οι επιστρέψαντες εις την Πελοπόννησο και μετέβαλαν όνομα, Δωριείς αντί Αχαιών κληθέντες, το ίδιο λέγει και ό Ηρόδοτος. Ό Πίνδαρος αποκαλεί τούς Σπαρτιάτες εγγονούς Ηρακλειδών. Οι Δωριείς απόγονοι τού Δώρου εκ τού Έλληνος, εγγονοί τού Δευκαλίωνος.

Συνεχίζεται….