Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου 2013

ΟΙ ΑΘΛΗΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ: ΔΙΟΚΛΕΙΑ




Με την ονομασία Διόκλεια αναφέρονται οι αθλητικοί αγώνες που γίνονταν στα αρχαία Μέγαρα την αρχή κάθε άνοιξης, προς τιμή του μυθικού ήρωα Διοκλή, όπου σύμφωνα με μία παράδοση είχε σκοτωθεί σε κάποια μάχη για να σώσει τον φίλο του.
Στη σημερινή εποχή μας και κάτω από την επιρροή της χριστιανικής θρησκείας, ένα μέρος των Διόκλειων αγωνισμάτων, θεωρείται ταμπού και υπάρχει σε κατάσταση ‘’ομίχλης’’.
Ωστόσο, στην πραγματικότητα δεν υπάρχει τίποτα το μεμπτό. Ήταν βέβαια ένα ιδιαίτερο αγώνισμα που έφερνε όμως κοντά τους έφηβους και κυριολεκτικά έχτιζε αιώνιες φιλίες.
Έτσι, την ημέρα των αγώνων, εκτός των άλλων αθλητικών αγωνισμάτων, οι νέοι της πόλεως συναγωνίζονταν γύρω από τον τάφο του Διοκλή για το ποιος θα δώσει το γλυκύτερο φιλί, και ‘’ο καταφιλήσας αυτών ήδιστα’’ στεφόταν νικητής (Σχόλια εις Θεόκριτον, ΙΒ΄ 27 κ.ε.).
Σύμφωνα βέβαια με τον αιτιολογικό μύθο της αυτοθυσίας του Διοκλή που υπερασπιζόμενος τον αγαπημένο του φίλο, σε μάχη (εκείνον μεν έσωσεν, αυτός δ' ετελεύτησεν). Και ο απώτερος σκοπός του αγώνα αυτού ήταν η ανάπτυξη μιας πιθανόν αιώνιας και αδελφικής φιλίας μεταξύ των νέων πολιτών και της αγαστής συνεργασίας τους υπερασπιζόμενοι ο ένας των άλλων επί παντός κινδύνου.
Έτσι, το κοινωνικά λοιπόν αντιφατικό μέρος σε αυτού του είδους το αρχαίο αγώνισμα, είναι ότι στις ημέρες μας έχει διαβληθεί από την αρχαία έννοια του και θεωρείται ως ταμπού, δηλαδή, πράξη ομοφυλίας. Ενώ προκύπτει σαφώς, από τα κείμενα της αρχαίας γραμματείας ό,τι εθεωρείτο άκρα ταπεινωτική πράξη για τον συμμέτοχο η δια του πρωκτού γενετήσια επικοινωνία. Σαν παράδειγμα ας αναλογιστούμε την αττική κωμωδία και πως η προσβλητική λέξη ‘’καταπύγων’’ (Αριστοφ. Θεσμοφ. 201) ήταν εξαιρετικά μειωτική για τέτοιες σεξουαλικές συμπεριφορές όπως επίσης και ο χαρακτηρισμός ‘’ευρύπρωκτος’’ (Αριστοφ. Νεφ. 1023).
Αυτή, όμως, η δήθεν ‘’ερωτικά χρωματισμένη’’ ιδιότητα των Μεγαρέων νεαρών, κατά των Διοκλείων αγωνισμάτων, εύρισκε ανταπόκριση μόνο προς τον θαυμασμό και την ευγνωμοσύνη για τον άθλο της αυτοθυσίας του ήρωα Διοκλή. Καθώς ήταν η προϋπόθεση που έκανε αποδεκτή μία τέτοια πράξη (στην προκειμένη περίπτωση το φιλί μεταξύ νεαρών για την ανάπτυξη μιας αιώνιας φιλίας και αγαστής συνεργασίας). Ενώ σε διαφορετική περίπτωση, χωρίς δηλαδή το κίνητρο της υπεράσπισης των αιώνιων φίλων επί παντός κινδύνου, ήταν απλώς βλαπτική ‘’πορνεία’’ ή και παρά φύσιν ασέλγεια (Πλάτ. Νόμοι 636c, 835c - 842a).
Αντίθετα, η σεξουαλική επαφή εάν υπήρχε μεταξύ Μεγαρέων νεαρών, αποτελούσε όνειδος για τον θεσμό του αγωνίσματος, της κοινωνίας και της αιώνιας φιλίας που επιζητούσαν οι αγωνιζόμενοι νεαροί. Εδώ, ακόμα θα πρέπει να αποσαφηνίσουμε ότι οι νόμοι στην αρχαία Ελλάδα, περί της ομοφυλίας, ήταν αυστηροί και ο Πλούταρχος διευκρινίζει ότι: "Ο ψυχικός δεσμός μεταξύ των νέων δεν είχε καμία σχέση με τις σωματικές επαφές και ότι υστερείτο τα πολιτικά του δικαιώματα δυνάμει νόμου όποιος προσπαθούσε να ασελγήσει εις βάρος άλλου."
Αλλά και Νόμοι του Σόλωνα , είναι αρκετά σαφείς για τις συνέπειες που έχει κάποιος αν συνάψει ομοφυλική σχέση :
‘’Αν τις […] εταιρήση, μη έξεστω αυτώ των εννέα αρχόντων γενέσθαι, μηδέ ιερωσύνην ιερώσασθαι, μηδέ συνδικήσαι τω δήμω, μηδέ αρχήν αρχέτω μηδεμιάν, μήτε ενδημον, μήτε υπερόριον, μήτε κληρωτήν, μήτε χειροτονητήν, μηδέ επικυρήκειαν αποστελλέσθω, μηδέ γνώμην λεγέτω, μηδέ εις τα δημοτελή ιερά εισίτω, μηδέ εν ταις κοιναίς σταφονοφορίες σταφανούσθω, μηδέ εντός των της αγοράς περιρραντηριων πορευέσθω. Εάν δε ταύτα τις ποιή, καταγνωσθέντως αυτού εταιρείν, θανάτω ζημιούσθω’’.
Δηλαδή, αν κάποιος πολίτης συνάψει ερωτική σχέση με άλλον:
Δεν του επιτρέπεται να γίνει μέλος των εννέα αρχόντων. Δεν του επιτρέπεται να εκλεγεί ιερέας. Δεν του επιτρέπεται να είναι συνήγορος του λαού. Δεν του επιτρέπεται να ασκήσει κάποια εξουσία, εντός η εκτός της χώρας, κληρωτή ή χειροτονητή. Δεν του επιτρέπεται να σταλεί ως κήρυκας πολέμου. Δεν του επιτρέπεται να εκθέσει τη γνώμη του. Δεν του επιτρέπεται να εισέλθει στους δημόσιους ναούς. Δεν του επιτρέπεται να στεφανωθεί στις δημόσιες στεφανοφορίες. Δεν του επιτρέπεται να παίρνει μέρος στους περιπάτους που γίνονται στην αγορά. Όποιος λοιπόν ενώ έχει καταδικαστεί ως ερωτικός σύντροφος άλλου, ενεργήσει αντίθετα τις διατάξεις του νόμου, τιμωρείται με θάνατο." (Σόλωνος νόμοι, άρθρο 332,εκδώσεις Θεσσαλονίκης μετάφραση: Χριστοδούλου )


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου