Δευτέρα 8 Οκτωβρίου 2012

Ο Μίνωας – Ο Νίσος – Η Σκύλλα


Είναι πλούσια η εικονογραφική θεματολογία ‘’Μίνωας και Σκύλλα’’ ήδη από τον καιρό του Οβίδιου.


Ο Κρήτας βασιλιάς Μίνωας κατέλαβε τα Μέγαρα από τη προδοσία της κόρης του βασιλέως Νίσου, Σκύλλα.
Ο Μίνωας, πριν φθάσει στην Αθήνα, έκανε απόβαση στα Μέγαρα, όπου βασιλιάς ήταν ο Νίσος, σύμμαχος των Αθηναίων που όφειλε τη μεγάλη του δύναμη στα μακριά μαλλιά του είτε σε μία τρίχα πορφυρού χρώματος που είχε στα μακριά μαλλιά του. Η κόρη του Νήσου, η Σκύλα, ερωτεύθηκε το Μίνωα και έκοψε τα μαλλιά του πατέρα της, ώστε να χάσει τη δύναμή του και να πεθάνει όπως έλεγε ο χρησμός  Μόνο έτσι ο Μίνωας να μπορέσει να κατακτήσει την πόλη.
Λέει ο Απολλόδωρος: ‘’[Γ 15,8] μετ’ ου πολύ δε θαλασσοκρατόρων πολέμησε στόλω τας Αθήνας, και Μέγαρα είλε Νίσου βασιλεύοντος του Πανδίονος, και Μεγαρέα τον Ιππομένους εξ Ογχηστού Νίσω βοηθόν ελθόντα απέκτεινεν. απέθανε δε και Νίσος δια θυγατρός προδοσίαν. έχοντι γαρ αυτώ πορφυρέαν εν μέση τη κεφαλή τρίχα ταύτης αφαιρεθείσης ην χρησμόςτελευτήσαι· η δε θυγάτηρ αυτού Σκύλλα ερασθείσα Μίνωος εξείλε την τρίχα. Μίνως δε Μεγάρων κρατήσας και την κόρην της πρύμνης των ποδών εκδήσας υποβρύχιον εποίησε’’.
Στο μεγάλο ποίημα του ο Οβίδιος "Οι Μεταμορφώσεις" μας λέει:  ‘’Ο Νίσος είχε στο κρανίο του μία τρίχα πορφυρού χρώματος, η οποία ήταν συνδεδεμένη με τη ζωή του. Η κόρη του Σκύλλα όμως ερωτεύτηκε το Μίνωα και έτσι έκοψε την τρίχα. Το αποτέλεσμα ήταν ο Νίσος να πεθάνει και τα Μέγαρα να καταληφθούν. Όταν όμως η Σκύλλα πήγε υπερήφανη για το κατόρθωμά της στο Μίνωα, εκείνος την τιμώρησε για την προδοσία της. Την έριξε στη θάλασσα ή σύμφωνα με άλλη εκδοχή την έδεσε στην πρύμνη του πλοίου του όταν σαλπάρισε προς την Αθήνα’’.

Για την ιστορία: Ο Όμηρος  (Ιλιάδα Ν. 445 – 455 και  Ξ 321-322) αναφέρει ότι ο  Μίνωας έζησε τρεις γενιές πριν από τον Τρωικό πόλεμο. Αρχικά ήταν λέει βασιλιάς της Κρήτης  ο Μίνωας, μετά ο Δευκαλίων και μετά ο Ιδομενέας που έλαβε μέρος στον Τρωικό πόλεμο. Τα ίδια αναφέρει και  ο Ηρόδοτος: ‘’Τρίτη δε γενεή μετά Μίνων τελευτήσαντα γενέσθαι Τρωικά’’ ( Ηρόδοτος Ζ, 171). 

Η Σκύλλα στην πρύμνη του πλοίου του Μίνωα. Από το βιβλίο Οι Μεταμορφώσεις, του 19ου αιω.


Το ποίημα "H Κείρις’’.


Στο ποίημα αυτό γίνεται μια ακόμη αναφορά του μυθολογήματος (ή πιθανόν να είναι ένα ακόμη μέρος της προϊστορίας;) των πανάρχαιων Μεγάρων, με τρεις κύριους πρωταγωνιστές: τον Μίνωα, τον Νίσο και την Σκύλλα.
Ο Απολλόδωρος κάνει μια εμπεριστατωμένη αναφορά της Μεγαρικής ιστορίας ( Γ 15, 8 ) καθώς εξιστορεί τα γεγονότα από τον Τρωικό πόλεμο μέχρι το 144 π.Χ.      
Το ποίημα ‘’Κείρις’’ έχει 541 στίχους και η υπόθεσή του αφορά τη μακραίωνη παράδοση της πόλεως των Μεγάρων κι έχει σαφής επιρροή από τα γραπτά του Απολλόδωρου. Εμφανίστηκε στη μέση περίπου του πρώτου αιώνα π.Χ. την εποχή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και η επίσης επιρροή του στους μεταγενέστερους είναι εμφανής. Ο Οβίδιος το μεταφέρει στις ‘’Μεταμορφώσεις’’ του.
Έχει επικρατήσει όμως ότι η ωδή ‘’η Κείρις’’ που αναφέρεται στην ιστορία της πολιορκίας των Μεγάρων από το Μίνωα (και τη μεταμόρφωση της Σκύλλας, στη μορφή του γερακιού Μαυροπετρίτη), πως είναι ένα νεανικό ποίημα του Βιργιλίου.  
Ωστόσο, όποιος κι αν το έγραψε, είναι μια ωδή που καταγράφει ένα κόσμο γεμάτο από ανθρώπινες αισθηματικές αντιθέσεις και η σύγχρονη επιστήμη της ψυχολογίας, τόσο αυτό όσο και το ίδιας υπόθεσης, από τις ‘’Μεταμορφώσεις’’ του Οβίδιου, να τα έχει εισαγάγει στην έρευνά της.
Η ιστορία που εκτυλίσσετε στο ποίημα είναι μια παραδοσιακή ιστορία του Μαυροπετρίτη, ενός πουλιού που είναι ένα σκουρόχρωμο, μεσαίου μεγέθους μεταναστευτικό γεράκι με μακριές φτερούγες το οποίο εμφανίζεται στη Μεσόγειο τον Απρίλιο, και φωλιάζει στα ελληνικά παράλια στη μέση του καλοκαιριού. Το ιστόρημα λοιπόν του ποιήματος θέλει, αυτό το θαλασσοπούλι να είναι η Σκύλλα, η κόρη του Νίσου όπου ερωτεύτηκε τον πολιορκητή του βασιλείου του πατέρα της (τη πόλη Μέγαρα), Μίνωα, και επειδή ο Νίσος αρνούνταν να την παντρέψει μαζί του. Η Σκύλλα κόβει τη χρυσή τρίχα (τη δύναμη της αθανασίας και της ανδριότητας του Νίσου) που είχε μαζί με τις άλλες στο κεφάλι του, και την προσφέρει σαν ένδειξη αγάπης στο Μίνωα. Ο Μίνωας με αποτροπιασμό συλλαμβάνει και τιμωρεί την κόρη του Νίσου για την προδοσία της. Και δένει την Σκύλλα στην πρύμνη του πλοίου του, ώστε την άφησε να σέρνεται επάνω στα κύματα. Όμως η θεά Αμφιτρίτη λυπήθηκε την κόρη και τη μεταμόρφωσε σε θαλασσοπούλι, την κείριν, το θαλασσινό γεράκι. Ούτε αυτή βέβαια η μεταμόρφωση έσωσε τη Σκύλλα από την οργή του πατέρα της, ο οποίος, σύμφωνα με τη συνέχεια του μύθου, μεταμορφώθηκε σε αλιαετό και την καταδιώκει για την προδοσία της…          





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου