ΚΕΡΑΤΑ (βουνό ΚΑΡΥΔΙ) ΠΑΤΕΡΑΣ

Από την Ακρόπολη της Αρχαίας Ερένειας

Το βουνό Κέρατα στην αρχαία εποχή άνηκε στη Μεγαρίδα χώρα. Σήμερα ονομάζεται Πατέρας και καλύπτει μια αρκετά εκτεταμένη περιοχή στο βορειοδυτικό άκρο της Αττικής, που ξεκινά στα βόρεια από το χωριό Οινόη και φτάνει στα δυτικά ως το αρχαίο λιμάνι και κώμη Πάνορμος, στη σημερινή  Ψάθα, η οποία απέχει από την Αθήνα 65 χιλιόμετρα. Δηλαδή βρίσκεται στο ΒΔ άκρο του Νομού Αττικής, βόρεια από τα Μέγαρα και σε απόσταση 12χλμ. (ευθεία) ενώ από την Αθήνα απέχει σε ευθεία γραμμή 39χλμ.

Η ψηλότερη κορφή (Καρύδι) του βουνού μόλις που αγγίζει τα 1.132 μέτρα ύψος, ωστόσο και μετά από την πυρκαγιά του 1985 παρουσιάζει πάλι πυκνή δασοκάλυψη με κυρίαρχο είδος τη χαλέπιο πεύκη στα χαμηλά και στα ψηλότερα μέρη κάποια εναπομείναντα έλατα.

Τη σύγχρονη ονομασία του αρχαίου βουνού ‘’ΚΕΡΑΤΑ’’ ή ‘’ΚΑΡΥΔΙ’’, τη συναντάμε σαν ‘’βουνό Πατέρα’’ και εμφανίστηκε στα τέλη του 19^ου αι. μ.Χ. από τον Ίων Δραγούμη διότι Πατέρας λεγόταν ο ιδιοκτήτης της περιοχής των μεταλλείων στη Λάκκα Πατέρα. Η Λάκκα Πατέρα είναι η μεγάλη Λάκκα – οροπέδιο βόρεια των κορυφών 1091μ. –Κορυφή Πατέρα- και 1020μ. -Κορυφή Πρ. Ηλία- του συγκεκριμένου βουνού όπου και βρίσκονται τα παλιά μεταλλεία.  

Η αρχαία ονομασία του βουνού Πατέρα (εάν όντως υπήρχε) μας είναι πραγματικά  άγνωστη. Πρώτος ο γεωγράφος Στράβων 1^ος αι. π.Χ. (Θ-Ι,8) ονομάζει ‘’Όνεια Όρη’’ τη περιοχή από τις Σκειρωνίδες Πέτρες έως και τον Κιθαιρώνα: ‘’…τα καλούμενα Όνεια όρη ράχις τις μηκυνομένη μεν από των Σκειρωνίδων πετρών επί την Βοιωτίαν και τον Κιθαιρώνα, διειργούσα δε την κατά Νισαίαν θάλατταν από τας Παγάς Αλκυονίδος προσαγορευομένοις…’’. Ο Παυσανίας 2ος αι. μ.Χ. στα ΑΤΤΙΚΑ -44,4- ονομάζει όλη την περιοχή ‘’Ορεινή της Μεγαρίδας’’. Ο χαρτογράφος Ch. Larie στο χάρτη του ‘’GRECE MODERNE’’ του 1827, αναγράφει M. Karedi (βουνό Καρύδι). Ενώ ο Ίων Δραγούμης που επισκέφθηκε τα Μέγαρα και την περιοχή των μεταλλείων στη μεγάλη Λάκκα του Πατέρα το 1894, είναι εκείνος που αναφέρει ΠΡΩΤΟΣ το βουνό ‘’Πατέρα’’ (Φύλλα Ημερολογίου – Αθήνα, Ερμής 1988 σ. 191 – 213). Καθώς ο γεωλογικός  χάρτης (την ίδια περίπου εποχή με την επίσκεψη του Δραγούμη) του 1899 ‘’ΤΑ ΠΟΤΙΜΑ ΥΔΑΤΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ’’ του Κ. Μητσόπουλου αναφέρει το βουνό ως: ‘’Όρος Καρύδι’’.

Στην αρχαία Ελλάδα (κλασική εποχή) στην περιοχή της ‘’Ορεινής Μεγαρίδας’’ αναφέρεται από τον Παυσανία (Ι:44,5) η πόλις Ερένεια όπου η θέση της ταυτίζεται με την περιοχή του Αγ. Γεωργίου που είναι στη βόρεια πλευρά της ψηλότερης κορυφής –ΚΑΡΥΔΙ- του βουνού στην κοιλάδα που σχηματίζεται μεταξύ του κύριου όγκου του Πατέρα και του άλλου σκέλους του, του Μακρυνόρους. Καθώς νότια του Αγ. Γεωργίου σε ύψος 700μ. βρίσκονται τα ερείπια των τριών διαδοχικών τειχών της Ακρόπολης της Ερένειας. Το νοτιότερο τείχος (προς το βουνό), πάχους 3μ. σώζεται σε μήκος 150μ. και σε ύψος 2-3μ. όπως και οι βάσεις των 3 πύργων του (διαμέτρου 6μ.)

Στην παραλία της Ψάθας (βόρεια της ράχης Βέρδα) και στην αρχαία Πάνορμο υπάρχουν αρκετά υπόσκαπτα σπήλαια που εικάζεται ότι είναι ρωμαϊκοί τάφοι στο τέλος της παραλίας προς τη χερσόνησο του Μύτικα. Εκεί υπάρχουν και τα ερείπια του Πύργου που φίλαγε το αρχαίο λιμάνι της Πάνορμου. 

Υ.Γ. 

Η έρευνα για τα βουνά της Μεγαρίδας συνεχίζεται και στο μέλλον θα ανεβούν κι άλλα  

25 ΠΙΝΑΚΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΓΑΡΙΤΙΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ (18ος -19ος μ.Χ. αιών.)

25 ΠΙΝΑΚΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΓΑΡΙΤΙΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ (18^ος -19^ος μ.Χ. αιών.)

Οι περισσότεροι από αυτούς τους πίνακες έχουν δημιουργηθεί περί το 1870-1910.

Πολλοί ζωγράφοι (Έλληνες και αλλοδαποί) αποτύπωσαν με το πινέλο τους τις ελληνικές φορεσιές, ιδιαιτέρα τις Μεγαρίτικες. Ένας από αυτούς, ο οποίος μαγεύτηκε από τη Μεγαρίτικη φορεσιά και την κατά βάση θρησκευτική θεματολογία όπου τα αποτύπωσε ολοζώντανα στους πίνακές του ήταν και ο Θεόδωρος Ράλλης (1852-1909). 

ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΟΥ "ΤLC Mark 1" ΣΤΗ ΠΑΧΗ

Το ναυάγιο του βρετανικού πλοίου ‘’TLC τύπου Mark 1’’ στις 23.4.1941, στη Πάχη.

Από τον Ιούνιο του 1940 και μεσουρανούντος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο ίδιος ο άγγλος πρωθυπουργός Whinston Churchill ενδιαφέρθηκε προσωπικά για το σχέδιο, την ποιότητα, και τον ρυθμό παραγωγής των TLC. Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία μιας ακάτου 226 τόνων, ολικού εκτοπίσματος 372 τόνων, η οποία είχε την δυνατότητα μεταφοράς τριών τανκς των 36 τόνων και την αποβίβαση αυτών σε δύσβατες και δύσκολα προσπελάσιμες ακτές. Ο τύπος αυτός έγινε γνωστός σαν TLC Μark 1 και χρησιμοποιήθηκε κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στα πολεμικά μέτωπα της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του τύπου αυτού ήταν η μακριά 3,7 μέτρων ράμπα, η οποία έδινε την δυνατότητα στα μεταφερόμενα οχήματα να εξέλθουν απευθείας στην ακτή, ενώ μια δεύτερη ατσάλινη δίφυλλη προστατευτική πόρτα, η οποία βρισκόταν πίσω από την ράμπα, προστάτευε επιπλέον τα μεταφερόμενα οχήματα διαχωρίζοντας τον χώρο μεταφοράς από την πλώρη. Τα γενικά τεχνικά χαρακτηριστικά του βρετανικού αρματαγωγού TLC τύπου Μark 1 ήταν:

Μήκος: 46 μέτρα
Πλάτος: 8,5 μέτρα
Βύθισμα: 0,91 μέτρα
Πρόωση: 2 Hall-Scoot διζελομηχανές των 350 ίππων (261 κιλοβάτ)
Προπέλες: 2
Ενδεικτική ταχύτητα: 8 κόμβοι
Αυτονομία: 900 ναυτικά μίλια
Ενδεικτικό πλήρωμα: 12 άτομα (2 αξιωματικοί, 10 ναύτες)
Ενδεικτικός οπλισμός: 2 αντιαεροπορικά πυροβόλα των 4 εκ. (QF 2-pounder naval gun)

Τον Απρίλιο του 1941, αμέσως μετά την πολεμική έκθεση του υποναυάρχου H. T. Baillie-Grohman, σχετιζόμενη με την εξέλιξη του πολέμου στην Ελλάδα, την προέλαση του γερμανικού στρατού, την κατάρρευση του μετώπου και την υποχώρηση του συμμαχικού στρατού προς τον νότο, ο βρετανός στόλαρχος Andrew B. Cunningham έδωσε την διαταγή για την προετοιμασία της εκκένωσης των υποχωρούντων συμμαχικών δυνάμεων από την ηπειρωτική Ελλάδα. Η επιχείρηση αυτή, η οποία είχε λάβει το κωδικό όνομα «Operation DEMON», είχε σαν σκοπό την επιβίβαση 47.000 περίπου στρατιωτών σε συμμαχικά πλοία, με στόχο την μεταφορά τους στην ακόμα αντιστεκόμενη Κρήτη.

Κύρια σημεία συγκέντρωσης και επιβίβασης των υποχωρούντων βρετανικών δυνάμεων ήταν ο Πειραιάς, τα Μέγαρα, το Πόρτο Ράφτη, η Ραφήνα, το Ναύπλιο, η Μονεμβασιά και η Καλαμάτα. Τα πέντε από τα έξι TLC (Α.1, Α.5, Α.6, Α.16, Α.19), συνοδευόμενα από τα πλοία SOUTHERN MAID και AUCKLAND, αναχώρησαν την 17.4.1941 από την Αλεξάνδρεια για το Τομπρούκ. Το βράδυ της επόμενης ημέρας τα τέσσερα από αυτά (A.1, A.6, A.16, A.19), συνοδευόμενα από το ανθυποβρυχιακό πλοίο SKUD V, αναχώρησαν από το Τομπρούκ με τελικό προορισμό την Σούδα όπου και κατέπλευσαν την 21.4.1941. Το πέμπτο (Α.5) διατάχθηκε να καταπλεύσει μόνο του απευθείας στο Ναύπλιο. Το έκτο (Α.15) παρέμεινε στην Αλεξάνδρεια λόγω μηχανικών προβλημάτων και στάλθηκε αργότερα απευθείας στην Σούδα.

Την 22α Απριλίου 1941 τρία από τα τέσσερα TLC που είχαν καταπλεύσει στην Κρήτη, διατάχθηκαν να αποπλεύσουν με προορισμό την Αττική για να συμμετάσχουν στην Επιχείρηση «DEMON», της οποίας η έναρξη είχε ορισθεί για την 23.4.1941. Τα Α.1 (κυβερνήτης Sub Lt. Peters R.N.V.R.) και Α.19 (κυβ. Skipper R.S. Cooper R.N.R.) είχαν τελικό προορισμό τα Μέγαρα, ενώ το Α.6 (κυβ. Sub Lt. Sutton R.N.V.R.) το Λαύριο. Το Α.16 (κυβ. Boatswain E.J. Boisell R.N.) ενώ βρισκόταν στη Σούδα, είχε πάθει ζημιές από γερμανική αεροπορική επίθεση με αποτέλεσμα να μην λάβει μέρος στην επιχείρηση, λόγω μηχανικού προβλήματος το οποίο αχρήστευσε μια από τις δυο του μηχανές. 

Τα TLC Α.1 και Α.19 έφθασαν στον προορισμό τους, τα Μέγαρα, ενώ το Α.6 στο Πόρτο Ράφτη, την 23.4.1941. Την ίδια ημέρα τα Α.1 και Α.19 δέχτηκαν αεροπορική επίθεση από Junkers 87 (Στούκα), με αποτέλεσμα το Α.1 να ζητήσει και να βρει καταφύγιο στη κοντινή νήσο Πάχη Μεγάρων. Το απόγευμα της επόμενης ημέρας τέσσερα Ju 87 εντόπισαν το Α.1 στη νήσο Πάχη και πραγματοποίησαν επίθεση με αποτέλεσμα να το πλήξουν με πέντε εύστοχες βολές. Αν και το πλοίο βυθίστηκε, ένα κομμάτι της πρύμνης του παρέμεινε έξω από το νερό συγκρατημένο από το σχοινί πρόσδεσης. Κατά την διάρκεια της νύχτας αφαιρέθηκαν από την άκατο όλα τα χρήσιμα αντικείμενα του σκάφους, καταστράφηκαν τα έγγραφα, και στην συνέχεια το Α.1 ανατινάχτηκε με εκρηκτικά.

Πηγή:

Φωτογραφίες και μέρος από το κείμενο

http://www.grafasdiving.gr/nauagia2.php?lang=gr&id=50

ΛΥΚΟΣ

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία του πολιτισμού των Λυκομιδών είναι οι λαξευτοί τάφοι και χρονολογούνται τον 5ο αιώνα π.Χ. Αυτοί οι τάφοι λαξεύτηκαν πάνω σε έναν βράχο και αποτελούν ένα καταπληκτικό θέαμα.

ΛΥΚΟΣ(1) γενάρχης των Λυκομιδών και οικιστής της ΛΥΚΙΑΣ

Με την έλευση του Λύκου στην πρώην περιοχή "Τελμιλία", ονομάστηκε Λυκία  (2).

Ο Λύκος ήταν γιος του Πανδίονα του νεότερου και της – των Μεγαρέων πριγκίπισσας- Πυλίας, και αναφέρεται από τους αρχαίους συγγραφείς ώς ο γενάρχης του γένους των Λυκομιδών (Κατά τη Βιβλιοθήκη Απολλοδώρου):  Ο Λύκος και οι αδελφοί του Αιγέας, Πάλλαντας και Νίσος (γνωστοί ως ‘’Πανδιονίδες’’) γεννήθηκαν στα Μέγαρα από τον εξόριστο εκεί Πανδίονα και την Πυλία. Μετά τον θάνατο του πατέρα τους οι Πανδιονίδες επέστρεψαν στην Αττική και έδιωξαν τους Μητιονίδες από την εξουσία, την οποία χώρισαν στα 4. Ο Λύκος έγινε ο πρώτος ηγεμόνας της Διακρίας (η Διακρία ήταν κυρίως ορεινή περιοχή. Το μόνο επίπεδο μέρος της ήταν η πεδιάδα του Μαραθώνα. Βρισκόταν στα βορειοανατολικά της Αττικής και κατά πάσα πιθανότητα, στην αρχαιότητα, με τον ίδιο όρο προσδιοριζόταν επίσης η γεωγραφική περιοχή κατά μήκος της ανατολικής ακτής της Αττικής, μέχρι την Βραυρώνα και από αυτόν πήρε το όνομά του το Λύκειον όρος). Ο αδελφός του Αιγέας όμως (ο πατέρας του ήρωα Θησέα) τον έδιωξε, οπότε ο Λύκος κατέφυγε για κάποιο χρονικό διάστημα στη Μεσσηνία. Καθώς εκεί ανανέωσε τα μυστήρια της Ανδανίας και αργότερα κατέφυγε στη Μικρά Ασία, κοντά στον Σαρπηδόνα(2 ), (όπου όταν ο Σαρπηδόνας σκοτώνετε από τον Πάτροκλο και μεταφέρεται στην Λυκία για την ταφή) ο Λύκος έγινε γενάρχης των Λυκομιδών και έδωσε το όνομά του στη Λυκία χώρα της Μικράς Ασίας.

(1) Η λέξη ΛΥΚΟΣ προέρχεται από το λήμμα λύκη που σημαίνει φως. Άρα λύκος είναι αυτός που φέρνει το φως είτε που αφυπνίζει.

(2)Αναφορά στη Λυκία γίνεται στην Ιλιάδα, όταν ο Πάτροκλος σκοτώνει τον εξέχοντα ήρωα της, τον Σαρπηδόνα. Εκεί επεμβαίνει ο Δίας (στίχοι Π 663-683) και δίνει εντολή στον Απόλλωνα για την ανάληψη του νεκρού Σαρπηδόνα από το πεδίο της μάχης και τη μεταφορά του στην πατρική Λυκία όπου θα πρέπει να τον έθαψε ο Λύκος.

Επίσης χαρακτηριστικό της Λυκίας είναι οι τάφοι, οι οποίοι είναι λαξευμένοι σε βράχους, διώροφοι με τριγωνική στέγη. Πολλοί έχουν ανάγλυφη διακόσμηση ενώ στο εσωτερικό τους έχουν μεγάλων διαστάσεων σαρκοφάγους με παραστάσεις από την καθημερινή ζωή και τη μυθολογία.

ΑΘΑΝΑΙΑ ΣΩΤΕΙΡΑ

Η αρχαία Μεσημβρία είναι η σημερινή Νεσέμπαρ πόλη της Βουλγαρίας στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, 20 χιλιόμετρα βόρεια του Μπουργκάς.

ΑΘΑΝΑΙΑ ΣΩΤΕΙΡΑ 

Γιατί η αρχαία Μεσημβρία είναι μια ακόμη Μεγαρική αποικία όπως ο Στράβων αναφέρει ότι ήταν αρχικώς και μόνο αποικία των Μεγαρέων.

Ανακαλύφθηκε μαρμάρινη επιγραφή  που αφιέρωναν έξη Μεγαρείς (πιθανών άποικοι) στρατηγοί στην θεά Αθηνά -Αθαναία- με το επίθετο ‘’Σώτειρα’’

Αρχική επιγραφή:

Νίκων Φιλήμονος Δεινομένης Νουμηνίου Ἑκαταῖος Μοιραγένειος Πυθίων Πολυνίκου Ἀθαναίων Ματροδώρου Ἡραίων Ἀλφίου Μεγαρέω στραταγήσαντες Ἀθαναίᾳ Σωτείραι.

Απόδοση νεοελληνική:

Ανάθεση των Μεγαρέω στρατηγών: Νίκωνος Φιλήμονος, Δεινομένου Νουμηνίου, Εκαταίου Μοιραγένειος, Πυθίωνος Πολυνίκου, Αθαναίωνος Ματροδώρου, Ηραίωνος Αλφίου. (περί 6ος αι. π.Χ.)

Η αφιέρωση των έξι στρατηγών πραγματοποιήθηκε μετά το πέρας της άσκησης του αξιώματός τους (‘’στραταγήσαντες’’).

Η θεά προσφωνείται ως "Ἀθαναίᾳ Σώτειρα". Υπέρ της προέλευσης της λατρείας της Αθηνάς από τα Μέγαρα καθώς συνηγορεί η ύπαρξη τριών ναών στην πόλη των Μεγάρων παλαιόθεν ιδρυμένων προς τιμήν της θεάς ‘’ΑΘΑΝΑ’’(Αθηνάς).  Ενώ η επίκληση ‘’Σώτειρα’’, παραπέμπει στις προστατευτικές ιδιότητες της θεάς ως προς την ασφάλεια της πόλης διότι:

 ‘’Εναντίον της Μεσημβρίας είχε εκστρατεύσει, ο βασιλεύς των Δακών, Βυρεβίστας, όταν στράφηκε κατά των ελληνικών πόλεων στα παράλια του δυτικού Ευξείνου Πόντου. Η Μεσημβρία ωστόσο, αντιτάχθηκε και εν τέλει απέτρεψε μία ενδεχόμενη κατάκτηση της πόλης με τους έξη προαναφερόμενους στρατηγήσαντες .’’

 Η Μεσημβρία ιδρύθηκε από αποίκους  των Μεγάρων όταν ο Δαρείος Α’ εκστράτευσε κατά των Σκυθών (περί το 514/3π.Χ.) ή από Βυζάντιους –Μεγαρείς- αποίκους όταν, μετά την αποτυχία της Ιωνικής Επανάστασης (494/3π.Χ.),εγκατέλειψαν τις πόλεις τους προκειμένου να αποφύγουν την περσική κυριαρχία. Σύμφωνα μία τρίτη εκδοχή, η Μεσημβρία ιδρύθηκε αποκλειστικά από Μεγαρείς αποίκους. Για την ίδρυση της Μεσημβρίας βλ. και Lenk, «Mesambria» [1] RE XV 1 (1931) 1072-1074. Για τις απόψεις που έχουν διατυπωθεί σχετικά με την χρονολογία ίδρυσής της βλ. Χ. Βεληγιάννη-Τερζή, Οι Ελληνίδες Πόλεις και το βασίλειο των Οδρυσών από Αβδήρων πόλεως μέχρι Ίστρου ποταμού, Θεσσαλονίκη 2004, 56, σημ.151. Για τις μεγαρικές αποικίες βλ. Κ. Hanell, Megarische Studien, 116-136. J.Hind «Μegarian Colonisation in the Western Half of the Black Sea (Sister - and daughter- Cities of Herakleia», 131-152. R.P. Legon, Megara,the political history of a Greek city-state to 336B.C., London 1981, 71-85.

Dümmer, «Athena», RE II 2 (1896), 1969: Στην ακρόπολη των Μεγάρων υφίστατο ναός προς τιμήν της Αθηνάς Πολιάδος εντός του οποίου ιδρύθηκαν δύο ιερά: στο πρώτο λατρευόταν η Αθηνά «Αἰαντίς» ενώ στο δεύτερο η Αθηνά «Νίκη». Ένα ακόμα ιερό ιδρύθηκε στο ακρωτήριο των Μεγάρων όπου και λατρευόταν η Αθηνά «Αἲθυια».

D. Chiekova, Cultes et vie religieuse, 225. Μ. Κωνσταντινίδης, Η Μεσημβρία του Ευξείνου 75: η επίκληση «Σώτειρα» μαρτυρεί τον λυτρωμό της πόλης από μεγάλους κινδύνους, γεγονός ευνόητο για την Μεσημβρία η οποία γειτνίαζε με έθνη μη ελληνικά.

ΤΟ ΟΧΥΡΩΜΑΤΙΚΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΚΑΙ Ο ΠΥΡΓΟΣ (ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΟ)

Η εικόνα του Παλαιόκαστρου από το βιβλίο του Π.Γ. Σταμπόλα 1898.

ΤΟ ΟΧΥΡΩΜΑΤΙΚΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΚΑΙ Ο ΠΥΡΓΟΣ (ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΟ)

Για τον πύργο (Παλαιόκαστρο) στη παραλία της Βαρέας είχαμε ακούσει πάρα πολλά όπως:

Οι κατακτητές της Ελλάδας του Β΄ Παγκόσμιου Πόλεμου, είχαν προβεί σε εκτεταμένες ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ αρχαιολογικές ανασκαφές κι ότι είχαν γκρεμίσει το σωζόμενο μέρος του αρχαίου οχυρωματικού συγκροτήματος και το τοίχος του πύργου ύψος 25μ. Δεν γνωρίζουμε τι ανακάλυψαν και που βρίσκονται σήμερα. Ο συγκεκριμένος λόφος κατοικούταν από το 3000 π.Χ.   

Δυστυχώς δεν είχε πέσει στην αντίληψη μας κάτι γραπτό για το συγκεκριμένο οχυρωματικό συγκρότημα παρά μόνο μία φωτογραφία από το βιβλίο του Παναγιώτη Γ. Σταμπόλα "Η Μεγαρίς" : Γεωγραφία ιστορία λαογραφία της επαρχίας Μεγαρίδος από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρις ημών, μετά 30 εικόνων σχεδιαγραμμάτων και χαρτών. Ημερομηνία έκδοσης:  ΑΘΗΝΑΙ 1898.

Πρόσφατα όμως βρεθήκαμε μπροστά στην μελέτη του Ιωάννη Θρεψιάδη όπου το 1933-1934 έκανε σωστικές ανασκαφές στη πόλη των Μεγάρων και εκεί μας δίδει την γραπτή μαρτυρία/πληροφορία πως -μέχρι τουλάχιστον το 1936- ο Πύργος και μέρος του αρχαίου οχυρωματικού συγκροτήματος υπήρχε ορθό στο λόφο!  

Γράφει ο Ι. Θρεψιάδης:

"Εις τά Μέγαρα, εις άπόστασίν τινα από τής πόλεως καί παρά τον άρχαΐον λιμένα αυτής, τήν Νίσαιαν, επί χθαμαλού λόφου Μινώας καλουμένου σώζεται οχυροματικόν συγκρότημα εκ πύργου και τείχους."

(I. Θρεψιάδου : “Άνασκαφαι έν Μεγάροις”  σελ. 51. 1936

Institutional Repository - Library & Information Centre - University of Thessaly

08/09/2016 13:34:37 EEST - 94.66.173.91)

Ο Θρεψιάδης επίσης θεωρεί ότι ο ρωμαϊκός πύργος (που έχει χτιστεί επάνω σε αρχαιότερα κτήρια) ήταν του 5^ου αιώνα μ.Χ διότι είχε βρεθεί μια μαρμάρινη πινακίδα που έγραφε  ότι επισκεύασε τους πύργους των Μεγάρων ο κόμητας Διογένης (1).

(1)Έργον καί τούτο τον μεγαλοπρεπεστάτον Κόμητος Διογένονς, τον παιδός \ Αρχέλαον, ος τών 'Ελληνίδων πόλεων ώς τής ιδίας οικίας κηδόμένος παρέσχεν καί τή Μεγαρ[έ]ων εις μεν πύργων κατασκευήν εκατόν χρυαίνονς, Iπεντήκοντα δε καί εκατόν ετέρους δισχιλίους τε καί διακοσίους \ πόδας μαρμά­ρου εις την άνανέωσιν τοΰ λουτρού, τιμιώτερον \ ούδεν ηγούμενος τον τούς 'Έλληνας ευεργετεΐν | άνανεούντετάς πόλεις». (Ditt. Syl. II3 90